Πρόκειται για άλλη μια έκδοση του Ινστιτούτου Εθνικής Ιστορίας των Σκοπίων που ασχολείται με τις τύχες του σλαβομακεδονικού στοιχείου στην Ελλάδα τη διετία 1945-1946. Το πρώτο μέρος του βιβλίου αναφέρεται στο ρόλο που διαδραμάτισε ο αγγλικός παράγοντας στην εξέλιξη των γεγονότων, στη συμφωνία της Βάρκιζας και στις επιπτώσεις που αυτή είχε για τους Σλαβομακεδόνες. Το δεύτερο κεφάλαιο είναι αφιερωμένο στην ίδρυση του ΝΟΦ (στόχοι, αποστολή, οργανωτική δομή, αυτονομιστική δράση), ενώ στο τρίτο και τελευταίο κεφάλαιο ο συγγραφέας ασχολείται με τις σχέσεις ΚΚΓ και ΝΟΦ.