Θέμα του κεφαλαίου είναι η παρουσίαση της αριστερής και της αντιστασιακής λογοτεχνίας κατά την περίοδο του μεσοπολέμου, της Κατοχής και του εμφυλίου πολέμου ως συνεπούς έκφρασης της ελληνικής αντίστασης έναντι των ολοκληρωτικών καθεστώτων που επιβλήθηκαν το ίδιο χρονικό διάστημα. Ο συγγραφέας αναλύει τα κριτήρια, σύμφωνα με τα οποία ένα λογοτεχνικό έργο (μυθιστόρημα, διήγημα, ποίημα κλπ.) ταξινομείται ως αντιστασιακό, και υπογραμμίζει ότι κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου η αντιστασιακή λογοτεχνία ταυτίστηκε με τις επιδιώξεις της Αριστεράς και του ΔΣΕ.