Ο συγγραφέας καταπιάνεται με μια πλειάδα θεμάτων που σχετίζονται με τον εμφύλιο πόλεμο και τον σλαβικό πληθυσμό της Δυτικής Μακεδονίας. Στο πρώτο μέρος εστιάζει την προσοχή του στα γεγονότα του Εμφυλίου και ειδικότερα στις επιπτώσεις που είχαν στη ζωή των σλαβομακεδόνων (προσφυγιά, διώξεις, συμμετοχή στο ΔΣΕ), ενώ αφιερώνει ξεχωριστό κεφάλαιο στον επαναπατρισμό των πολιτικών προσφύγων και στα μέτρα που έλαβε το ελληνικό κράτος για το ζήτημα αυτό. Παράλληλα, παραθέτει τις εκτιμήσεις του ΚΚΕ για την ήττα στον Εμφύλιο και τις μετέπειτα σχέσεις του με το ΚΚΣΕ. Στο δεύτερο μέρος αναφέρεται στη δράση των Σλαβομακεδόνων πολιτικών προσφύγων στις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης (διάλυση παλιών οργανώσεων, ίδρυση νέων, εκπαιδευτική και πολιτιστική δράση των τελευταίων), αλλά και στην πολιτική του ΚΚΕ για το Μακεδονικό μετά τον Εμφύλιο Πόλεμο.