Αυταπάτες, διλήμματα και η αποτυχία της πολιτικής: ο στρατός στην πορεία προς τη δικτατορία

Αυταπάτες, διλήμματα και η αποτυχία της πολιτικής: ο στρατός στην πορεία προς τη δικτατορία

Λέξεις: 
Abstract: 

Η συμβολή αποτιμά τις εξελίξεις στους κόλπους του στρατού, οι οποίες επέφεραν την επιβολή της δικτατορίας την 21η Απριλίου 1967. Σύμφωνα με το συγγραφέα, ο στρατός αυτονομήθηκε στα χρόνια της αρχιστρατηγίας Παπάγου (1949-51), αλλά επανήλθε στον πολιτικό έλεγχο μετά την παραίτηση του αρχιστρατήγου και ιδίως μετά την ανάληψη από μέρους του της πρωθυπουργίας. Το 1953-63 ο στρατός θεωρείτο ως ένα είδος «εφεδρείας» του πολιτικού και κοινωνικού καθεστώτος, η οποία θα ενεργοποιείτο σε περίπτωσης μείζονος κρίσης. Ωστόσο, ο πολιτικός έλεγχος χαλάρωσε κατά την μακρά πολιτική κρίση του Ιουνίου 1963-Φεβρουαρίου 1964, και η διαδικασία αυτή συνεχίστηκε λόγω της στρατιωτικής εμπλοκής της Ελλάδας στην Κύπρο το 1964. Στο πλαίσιο αυτό, όλοι οι εμπλεκόμενοι παράγοντες (συμπεριλαμβανομένων των Βρετανών και των Αμερικανών) θεωρούσαν δεδομένο ότι ο στρατός ελεγχόταν από τον βασιλιά. Ο συγγραφέας υποστηρίζει ότι η ψευδαίσθηση του βασιλικού ελέγχου εντάθηκε λόγω της υπόθεσης ΑΣΠΙΔΑ, που μετέφερε τα φώτα της δημοσιότητας σε ένα άλλο ζήτημα, δίνοντας και πάλι την εντύπωση ότι το Στέμμα έλεγχε τις εξελίξεις. Όταν κορυφώθηκε η πολιτική κρίση, το 1965-66, αυτή η ψευδαίσθηση του βασιλικού ελέγχου αποτέλεσε την κάλυψη που χρησιμοποίησαν οι συνταγματάρχες για να πραγματοποιήσουν το δικό τους πραξικόπημα. Το άρθρο καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η απώλεια του πολιτικού ελέγχου στον στρατό δεν αρκούσε για την επιβολή της συγκεκριμένης δικτατορίας. Η δικτατορία έγινε δυνατή πρώτιστα λόγω της αδυναμίας του πολιτικού συστήματος να μεταρρυθμιστεί, και να ικανοποιήσει έτσι ένα διάχυτο, την εποχή εκείνη, αίτημα για ανανέωση.

Pages: 
417-442
Author(s): 
City: 
Αθήνα
Book Title: 

Από τον ανένδοτο στη δικτατορία

Publisher: 
Παπαζήσης
Year: 
2009
Ed: 
Y
Own: 
ΜΚ