Εμφύλιος πόλεμος και πρόσληψη του κόσμου: μεταλλαγές στις ελληνικές στρατηγικές αντιλήψεις κατά τη δεκαετία του ’40
Το άρθρο αναλύει τις σχολές σκέψης που επικράτησαν στην ελληνική διεθνοπολιτική ανάλυση το 1944-49. Αρχικά, ο Γεώργιος Παπανδρέου, ως πρωθυπουργός της εξόριστης κυβέρνησης και κατόπιν της απελευθέρωσης, εξέφρασε την αταλάντευτη εμμονή στην ένταξη στον δυτικό κόσμο. Σύμφωνα με τον συγγραφέα, η ανάλυσή του εναρμονιζόταν με τις ήδη αναδυόμενες, τότε, εντάσεις μεταξύ της Δύσης και της Ανατολής. Ωστόσο, παράλληλα τασσόταν υπέρ μιας μετριοπαθούς πολιτικής έναντι της Σοβιετικής Ένωσης. Ο συγγραφέας υποστηρίζει ότι κατά τα έτη 1945-1949 ως μείζων επιρροή αναδεικνύεται ο μόνιμος υφυπουργός του Υπουργείου Εξωτερικών, Π. Πιπινέλης, εκφραστής ενός σκληρού γεωπολιτικού δόγματος. Παρά τις ακρότητες της ανάλυσής του, ο Πιπινέλης εξέφρασε την ανάγκη της ελληνικής διπλωματίας να αντιδράσει στο κλίμα του πανικού που κυριάρχησε στη χώρα στα χρόνια του εμφυλίου πολέμου. Το άρθρο επισημαίνει ακόμα τις διαφορές του Πιπινέλη από τους φιλελεύθερους πολιτικούς που εκπροσώπησαν τον μετριοπαθή ρεαλισμό στην ιστορία της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής.
Ο ελληνικός Εμφύλιος Πόλεμος: μια αποτίμηση. Πολιτικές, ιδεολογικές, ιστοριογραφικές προεκτάσεις