1 |
AJBT, ΚPR I-2/3 |
Ανώνυμο υπηρεσιακό σημείωμα του ΥΠΕΞ |
Για εσωτερική χρήση. |
|
ΤΙΤΟ, Γιουγκοσλαβία, ΝΑΤΟ, Μακεδονικό, γιουγκοσλαβική ελεύθερη ζώνη στη Θεσσαλονίκη |
AJBT, ΚPR I-2/3
|
|
Πρόκειται για μία γενική έκθεση 140 σελίδων στην οποία παρατίθενται διάφορα στοιχεία για την ιστορία της Ελλάδας, την ελληνική οικονομία (πρωτογενή παραγωγή, ναυτιλία, ξένο κεφάλαιο, επενδύσεις, βιοτικό επίπεδο κ.ά.), την πολιτική κατάσταση στο εσωτερικό, τη θέση της Ελλάδας στο διεθνές στερέωμα (ένταξη στο ΝΑΤΟ, σχέσεις με ΗΠΑ, Μεγ. Βρετανία, Τουρκία, Ιταλία, Βουλγαρία, Αλβανία), την ένταξή της στο ΝΑΤΟ και τέλος τις διμερείς σχέσεις με τη Γιουγκοσλαβία. Στο τελευταίο κεφάλαιο αναλύεται η συνεργασία των δύο χωρών σε στρατιωτικό, πολιτικό, οικονομικό και πολιτιστικό επίπεδο, ενώ παράλληλα εκτίθενται τα ανεπίλυτα ζητήματα μεταξύ των δύο χωρών όπως το ζήτημα της «μακεδονικής» μειονότητας στην Ελλάδα και αυτό της γιουγκοσλαβικής ελεύθερης ζώνης στη Θεσσαλονίκη. |
2 |
AJBT, KPR I-3-a/31-13, Grčka |
Πολιτικό γραφείο του Λ. Ραντοβάνοβιτς |
Κοινοποίηση προς το πολιτικό γραφείο του Προέδρου, των συντρόφων Κάρντελ και Πόποβιτς, το Εκτελεστικό Συμβούλιο της ΛΔΜ, την πρεσβεία την Αθήνα και το Γενικό προξενείο στη Θεσσαλονίκη, τη Γ' πολιτική Διεύθυνση του ΥΠΕΞ και σε άλλες υπηρεσίες του γιουγκοσλαβικού ΥΠΕΞ |
|
Τσακαλώτος, μεθοριακή ζώνη, Ραντοβάνοβιτς, λίμνη Δοϊράνης, Γευγελή |
AJBT, KPR I-3-a/31-13, Grčka
|
|
Στη συνεδρίαση αποφασίστηκε από τον Τσακαλώτο και τον Ραντοβάνοβιτς η επί τόπου εξέταση της μεθοριακής ζώνης από την αρμόδια τεχνική επιτροπή. Αποδεκτή έγινε επίσης και η πρόταση της γιουγκοσλαβικής πλευράς να υπογραφεί ειδικό πρωτόκολλο με το οποίο θα εξαιρείται ο επίμαχος τομέας (Γευγελή-Δοϊράνη) από τα σημεία διέλευσης, έως ότου οι δύο κυβερνήσεις καταλήξουν σε συμφωνία για αυτό το ζήτημα. |
3 |
AJBT, KPR I-3-a/ 31-12 |
Ανώνυμο υπηρεσιακό σημείωμα του ΥΠΕΞ |
Για εσωτερική χρήση |
|
ΓΙΟΥΓΚΟΣΛΑΒΙΑ, Σοβιετική Ένωση, Αβέρωφ, Κυπριακό |
AJBT, KPR I-3-a/ 31-12
|
|
Πρόκειται για μια λίστα με τα ζητήματα που θα μπορούσαν να συζητηθούν στην επικείμενη συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών της Γιουγκοσλαβίας, της Ελλάδας και των Ηνωμένης Αραβικής Δημοκρατίας. Μεταξύ των ζητημάτων που συγκαταλέγονται στη λίστα βρίσκονται: α) η στάση της Ελλάδας στο πλαίσιο της δυτικής πολιτικής, β) στο Κυπριακό γ) στη Μέση Ανατολή, δ) η στήριξη προς τη Γιουγκοσλαβία σε περίπτωση σύγκρουσης με τη Σοβιετική Ένωση και τις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης και ε) το ενδεχόμενο συνεργασίας των τριών χωρών στο πλαίσιο του ΟΗΕ και λοιπών διεθνών οργανισμών. |
4 |
AJBT, KPR I-2/3 |
Ανώνυμο υπηρεσιακό σημείωμα του ΥΠΕΞ |
Για εσωτερική χρήση |
|
ΤΙΤΟ, Παπάγος, Βαλκανικό Σύμφωνο, Γιουγκοσλαβία |
AJBT, KPR I-2/3
|
|
Στο σημείωμα καταγράφονται οι ομιλίες του Παπάγου, του Τίτο και του υπουργού Εξωτερικών Στέφ. Στεφανόπουλου. Κοινό σημείο αναφοράς αποτέλεσε η επιτακτική ανάγκη αντιμετώπισης του σοβιετικού κινδύνου, η ενδυνάμωση και η αναβάθμιση της συνεργασίας μεταξύ των δύο χωρών και η σύσταση βαλκανικής συμβουλευτικής συνέλευσης κατά το πρότυπο των σκανδιναβικών χωρών. Ενδιαφέρον επίσης παρουσιάζουν οι γιουγκοσλαβικές θέσεις αναφορικά με την Ευρωπαϊκή Αμυντική Συμμαχία και το ΝΑΤΟ, διατυπωμένες διά στόματος Τίτο. |
5 |
AJBT, KPR I-3-a/31-13, Grčka |
Πολιτικό γραφείο του Λ. Ραντοβάνοβιτς |
Κοινοποίηση προς το πολιτικό γραφείο του Προέδρου, των συντρόφων Κάρντελ και Πόποβιτς, το Εκτελεστικό Συμβούλιο της ΛΔΜ, την πρεσβεία την Αθήνα και το Γενικό προξενείο στη Θεσσαλονίκη, τη Γ' πολιτική Διεύθυνση του ΥΠΕΞ και σε άλλες υπηρεσίες του γιουγκοσλαβικού ΥΠΕΞ |
|
μεθοριακή ζώνη, εθνικοποίηση ελληνικών περιουσιών στη Γιουγκοσλαβία, Μακεδονικό, Τσακαλώτος |
AJBT, KPR I-3-a/31-13, Grčka
|
|
Πρόκειται για μία αναφορά σχετικά με την πορεία των εργασιών της Μεικτής Επιτροπής και των δυσκολιών που ανέκυπταν κατά τις συνομιλίες. Ο Ραντοβάνοβιτς αναφέρει ότι τέθηκαν προς συζήτηση μόνο δύο από τα θέματα ημερήσιας διάταξης: α) η αποζημίωση τω Ελλήνων υπηκόων που έχασαν τις περιουσίες τους στη Γιουγκοσλαβία εξ αιτίας των εθνικοποιήσεων και β) η οριοθέτηση της μεθοριακής ζώνης. Για το ζήτημα της οριοθέτησης, μάλιστα, αναφέρει ότι οι ελληνικές προτάσεις απορρίφθηκαν από το Εκτελεστικό Συμβούλιο της ΛΔΜ. Η άρνηση αυτή σε συνδυασμό με την ασυμφωνία των δύο πλευρών στο ζήτημα της γλώσσας, στην οποία θα συντάσσονταν τα δελτία διέλευσης, θα μπορούσε να οδηγήσει, σύμφωνα με τον Γιουγκοσλάβο αξιωματούχο, ακόμα και στη διακοπή των διαπραγματεύσεων. |
6 |
AJBT, KPR, I-5-b, Grčka |
Β' πολιτική Διεύθυνση του γιουγκοσλαβικού ΥΠΕΞ. |
Για εσωτερική χρήση |
|
ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ, Γιουγκοσλαβία, Κυπριακό, ΗΠΑ |
AJBT, KPR, I-5-b, Grčka
|
|
Πρόκειται για μία έκθεση για την εσωτερική κατάσταση στην Ελλάδα (προσπάθεια κατευνασμού των αντιβρετανικών αισθημάτων από την κυβέρνηση Καραμανλή, άνοδος του αντιαμερικανισμού εξ αιτίας του Κυπριακού κ.ά.) και τις σχέσεις με την Τουρκία και τη Γιουγκοσλαβία. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η αναφορά ότι παρά την ύπαρξη πολιτικών κύκλων που διάκεινται εχθρικά έναντι της Γιουγκοσλαβίας, λόγω ιδεολογικών διαφορών, η χώρα θεωρείται ο μοναδικός ειλικρινής φίλος της Ελλάδας. |
7 |
AJBT, KPR I-3-a/31-13, Grčka |
Πολιτικό γραφείο του Λ. Ραντοβάνοβιτς |
Κοινοποίηση προς το πολιτικό γραφείο του Προέδρου, των συντρόφων Κάρντελ και Πόποβιτς, το Εκτελεστικό Συμβούλιο της ΛΔΜ, την πρεσβεία την Αθήνα και το Γενικό προξενείο στη Θεσσαλονίκη, τη Γ' πολιτική Διεύθυνση του ΥΠΕΞ και σε άλλες υπηρεσίες του γιουγκοσλαβικού ΥΠΕΞ |
|
Μεικτή ελληνογιουγκοσλαβική επιτροπή, Τσακαλώτος, Μακεδονικό |
AJBT, KPR I-3-a/31-13, Grčka
|
|
Η συζήτηση περιστράφηκε γύρω από τεχνικά ζητήματα (χάραξη των ορίων της ζώνης, κρατικοποίησης των περιουσιών κτλ). Στο πολιτικό σκέλος Τσακαλώτος σημείωσε ότι υφίστανται δύο σημαντικές δυσκολίες: α) η δυσπιστία της ελληνικής πλευράς έναντι της ΛΔΜ και β) ότι το ζήτημα της γλώσσας των δελτίων έχει μονοπωλήσει τις διαπραγματεύσεις για τη μεθοριακή ζώνη. Για το ζήτημα της γλώσσας των δελτίων, τόνισε ότι η λύση θα βρεθεί σε «ανώτερο επίπεδο». |
8 |
AJBT, KPR, I-5-b, Grčka |
Β' πολιτική Διεύθυνση του γιουγκοσλαβικού ΥΠΕΞ |
Κοινοποίηση προς τη γιουγκοσλαβική πρεσβεία στην Αθήνα και σε άλλες υπηρεσίες του γιουγκοσλαβικού ΥΠΕΞ. |
|
ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΑΝΑ, Γιουγκοσλαβία, βασιλιάς Παύλος Βαλκανικό Σύμφωνο |
AJBT, KPR, I-5-b, Grčka
|
|
Πρόκειται για μία περίληψη της συνομιλίας που είχαν οι δύο άνδρες στον απόηχο της επίσκεψης του βασιλικού ζεύγους της Ελλάδας στη Γιουγκοσλαβία. Τα αποτελέσματα της επίσκεψης χαρακτηρίζονται άκρως θετικά, καθώς επιβεβαιώθηκε πανηγυρικά η γιουγκοσλαβική αλληλεγγύη προς την Ελλάδα, ύστερα από το ανθελληνικό πογκρόμ στην Τουρκία (Σεπτεμβριανά). Παράλληλα, συζητήθηκαν οι ελληνοτουρκικές σχέσεις και η επιτακτική ανάγκη γιουγκοσλαβικής διαμεσολάβησης προς εκτόνωση της κρίσης. |
9 |
AJBT, KRP I-2/3 |
Άγνωστος |
Γιουγκοσλαβικό ΥΠΕΞ |
|
ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟ, Τίτο, Γιουγκοσλαβία |
AJBT, KRP I-2/3
|
|
Πρόκειτα για μία έκθεση για την κατάσταση της «μακεδονικής» μειονότητας στην Ελλάδα. Ο συντάκτης της έκθεσης αναφέρεται στην πολιτική της ελληνικής κυβέρνησης και το Νομοθετικό Διάταγμα (στο εξής ΝΔ) «περί επανεποικήσεως των παραμεθόριων περιοχών» (Αύγουστος 1953), εξετάζει το σημαίνοντα ρόλο που διαδραματίζει το ζήτημα της μειονότητας στις διμερείς σχέσεις και τέλος παραθέτει τις απόψεις του για τη λύση του προβλήματος. Για το σκοπό αυτό προτείνει, με αφορμή την επίσκεψη του Τίτο, έναν συμβιβασμό, σύμφωνα με τον οποίο η γιουγκοσλαβική πλευρά θα παρείχε επίσημες διαβεβαιώσεις ότι δεν έχει εδαφικές διεκδικήσεις έναντι της Ελλάδας και αντίστοιχα η ελληνική πλευρά θα αναγνώριζε την ύπαρξη «μακεδονικής» μειονότητας. |
10 |
AJBT, KPR I-3-a/31-13, Grčka |
Κότσα Πόποβιτς |
Κοινοποίηση προς τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, τον Κάρντελ, τον Ράνκοβιτς, τη Γ΄ πολιτική Διεύθυνση του ΥΠΕΞ, την πρεσβεία στην Αθήνα και σε άλλες υπηρεσίες του γιουγκοσλαβικού ΥΠΕΞ |
|
Τσακαλώτος, Πόποβιτς, Καραμανλής, μεθοριακή επικοινωνία |
AJBT, KPR I-3-a/31-13, Grčka
|
|
Ο γιουγκοσλάβος αξιωματούχος πρότεινε να αναγραφεί στη συμφωνία ότι θα υπάρξει ανταλλαγή επιστολών μεταξύ των δύο πλευρών για το κείμενο των δελτίων διέλευσης. Ο Τσακαλώτος θεωρεί ότι η Αθήνα θα απαντήσει θετικά στην πρόταση. Παράλληλα, διαβεβαιώνει τον Πόποβιτς για τις άκρως φιλικές διαθέσεις της ελληνικής πλευράς προς τη Γιουγκοσλαβία και τονίζει ότι η θέση του Καραμανλή στο εσωτερικό είναι πιο ισχυρή από ποτέ. |
11 |
Arhiv Josipa Broza Tita, Kancelarija Pretsednika Republike (στο εξής AJBT, KPR), Ι-3-a/31-5, Grčka. |
Βέλκο Μιτσούνοβιτς, |
Κοινοποίηση προς το πολιτικό γραφείο του Προέδρου, του Πόποβιτς, προς τη γιουγκοσλαβική Πρεσβεία στην Αθήνα κ.ά. |
|
Νεχρού, Τίτο, Κυπριακό, Γιουγκοσλαβία |
Arhiv Josipa Broza Tita, Kancelarija Pretsednika Republike (στο εξής AJBT, KPR), Ι-3-a/31-5, Grčka.
|
|
Ο Μιτσούνοβιτς αναφέρει ότι η ελληνική κυβέρνηση ζητά από τον Πρόεδρο Τίτο να μεσολαβήσει στο επικείμενο ταξίδι του στο Νέο Δελχί στην ινδική κυβέρνηση και τον Νεχρού προσωπικά, προκειμένου να στηρίξει τις ελληνικές θέσεις στο ζήτημα της Κύπρου. |
12 |
AJBT, KPR I-2/3 |
Δεν αναφέρεται συγκεκριμένα ο συντάκτης του εγγράφου. Πρόκειται ωστόσο για κάποια υπηρεσία του γιουγκοσλαβικού ΥΠΕΞ. |
Για εσωτερική χρήση. |
|
ΤΙΤΟ, Παπάγος, Βαλκανικό Σύμφωνο, Κότσα Πόποβιτς |
AJBT, KPR I-2/3
|
|
Πρόκειται για έναν κατάλογο με τα πιθανά ζητήματα που θα μπορούσαν να απασχολήσουν τη γιουγκοσλαβική αντιπροσωπεία κατά την επίσκεψη του Τίτο στην Αθήνα (2-5 Ιουλίου 1954). Ο κατάλογος χωρίζεται σε τρία μέρη: α) τα ζητήματα για τα οποία θα μπορούσε να διεξάγει συνομιλίες ο πρόεδρος Τίτο (ευρωπαϊκά προβλήματα, Τριμερές Σύμφωνο, πολιτικές και οικονομικές σχέσεις των δύο χωρών), β) τα ζητήματα που θα μπορούσε να αναλάβει ο υπουργός Εξωτερικών, Κότσα Πόποβιτς (σύνοδος των υπουργών Εξωτερικών του Τριμερούς Βαλκανικού Συμφώνου, συνοριακά και περιουσιακά ζητήματα, βαλκανική συμβουλευτική συνέλευση, βαλκανικό ινστιτούτο) και γ) ζητήματα που θα μπορούσαν να εξετασθούν είτε στην Αθήνα κατά τη διάρκεια της επίσκεψης, είτε στη σύνοδο των υπουργών Εξωτερικών. |
13 |
AJBT, KPR I-3-a/31-13, Grčka |
Κότσα Πόποβιτς |
Κοινοποίηση προς τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, τον Κάρντελ, τον Ράνκοβιτς, τη Γ΄ πολιτική Διεύθυνση του ΥΠΕΞ και σε άλλες υπηρεσίες του γιουγκοσλαβικού ΥΠΕΞ |
|
ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ, Τσακαλώτος, Πόποβιτς, Μακεδονικό |
AJBT, KPR I-3-a/31-13, Grčka
|
|
Το ζήτημα που απασχόλησε περισσότερο τους δύο άνδρες ήταν αυτό της συμφωνίας για τη μεθοριακή ζώνη. Σύμφωνα με τον Πόποβιτς, ο Τσακαλώτος έπεισε την κυβέρνηση στην Αθήνα να αποδεχθεί τη διεύρυνση της ζώνης κατά 15χλμ προκειμένου να περιληφθούν σε αυτήν η Φλώρινα και το Πολύκαστρο. Όσον αφορά το ζήτημα της γλώσσας στα δελτία διέλευσης, ο Τσακαλώτος υπογράμμισε ότι ύστερα από επίπονες προσπάθειες του Καραμανλή έγινε αποδεκτό ότι τα δελτία θα συντάσσονται στις επίσημες γλώσσες των δύο κρατών. |
14 |
SMIP, PA, GRČKA, 1950, f-32, d-21381 |
State Department |
Γιουγκοσλαβική πρεσβεία στην Ουάσινγκτον |
|
επαναπατρισμός παιδιών, Διεθνής Ερυθρός Σταυρός, παιδομάζωμα |
SMIP, PA, GRČKA, 1950, f-32, d-21381
|
|
Το έγγραφο αποτελεί απάντηση του γ.γ. του State Department, James E. Wahl, στον Σάβα Κοσάνοβιτς, γιουγκοσλάβο πρέσβη στις Η.Π.Α. σχετικά με το ζήτημα του επαναπατρισμού των παιδιών στην Ελλάδα. Στο έγγραφο υπογραμμίζεται η ανάγκη για την άμεση αντιμετώπιση των τεχνικών δυσκολιών (ταυτοποίηση προσώπων, έλεγχος των καταλόγων με τα ονόματα των παιδιών κτλ). Για το σκοπό αυτό ο Wahl μεταφέρει πρόταση του Διεθνούς Ερυθρού Σταυρού για επί τόπου εξέταση «προβληματικών» περιπτώσεων από κλιμάκια του Διεθνούς Ερυθρού Σταυρόυ, συνοδευόμενα από Έλληνες διερμηνείς. |
15 |
AJBT, KPR I-5-b/Grčka |
Σρτζαν Πρίτσα |
Κοινοποίηση στις γιουγκοσλαβικές πρεσβείες στην Αθήνα και την Άγκυρα, τα πολιτικά γραφεία των Κάρντελ, Βίλφαν και σε άλλες υπηρεσίες του γιουγκοσλαβικού ΥΠΕΞ |
|
ΒΑΛΚΑΝΙΚΟ ΣΥΜΦΩΝΟ, ΝΑΤΟ, Σέρβος Πατριάρχης Βικέντιος |
AJBT, KPR I-5-b/Grčka
|
|
Στη συνομιλία των δύο ανδρών ο Φίλων εξέφρασε την αμφιβολία του για τη βιωσιμότητα του Βαλκανικού Συμφώνου, όπως επίσης και για τη συνεργασία της Ελλάδας με το ΝΑΤΟ. Παράλληλα, σε ερώτημα αναφορικά με την επίσκεψη του Σέρβου Πατριάρχη Βικέντιου στην Αθήνα, έλαβε διαβεβαιώσεις ότι η γιουγκοσλαβική κυβέρνηση δεν αντιτίθεται σε μία λαμπρή υποδοχή του Σέρβου ιεράρχη, εφόσον αυτή δεν εξελιχθεί σε αντιτουρκική διαδήλωση. |
16 |
AJBT, KPR I-3-a/31-10, Grčka |
Κότσα Πόποβιτς |
Για εσωτερική χρήση. |
|
Τσακαλώτος, Γιουγκοσλαβία, Πόποβιτς, Κυπριακό, Μακεδονικό |
AJBT, KPR I-3-a/31-10, Grčka
|
|
Πρόκειται για μία έκθεση με θέμα τις ελληνογιουγκοσλαβικές σχέσεις που συντάσσεται με αφορμή τα διαπιστευτήρια του νέου πρεσβευτή, Θ. Τσακαλώτου. Ο Πόποβιτς εκτιμά ότι οι φιλικές σχέσεις με τη Γιουγκοσλαβία αποτελούν θεμέλιο λίθο της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής και της κυβέρνησης Καραμανλή, καθώς ενισχύεται η διεθνής θέση της Ελλάδας, όπως επίσης και το κύρος της κυβέρνησης στο εσωτερικό, ενώ παράλληλα αποτρέπεται ενδεχόμενη συμμαχία της Γιουγκοσλαβίας με την Αλβανία και τη Βουλγαρία. Ως προβλήματα στις διμερείς σχέσεις ο Πόποβιτς παραθέτει τη μη αναγνώριση της «μακεδονικής» μειονότητας από την Ελλάδα, την αρνητική στάση μέρους του ελληνικού Τύπου έναντι της Γιουγκοσλαβίας και το ζήτημα της μεθοριακής ζώνης. Παράλληλα, αναφέρεται στη στάση της Ελλάδας στο Κυπριακό και το Βαλκανικό Σύμφωνο, ενώ παρατίθεται και βιογραφικό του Τσακαλώτου. |
17 |
SMIP, PA, GRČKA, 1950, f-32, d-21381 |
Γιουγκοσλαβική πρεσβεία στην Ουάσινγκτον. |
Γενικός Γραμματέας του State Department |
|
επαναπατρισμός παιδιών, παιδομάζωμα, Κοσάνοβιτς, Ερυθρός Σταυρός |
SMIP, PA, GRČKA, 1950, f-32, d-21381
|
|
Ο Γιουγκοσλάβος πρεσβευτής, Σάβα Κοσάνοβιτς, επιχειρεί να ανασκευάσει τις κατηγορίες του Αρχιεπισκόπου Βορείου και Νοτίου Αμερικής, Μιχαήλ, περί μη συμμόρφωσης της Γιουγκοσλαβίας με την απόφαση του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών (στο εξής ΟΗΕ) αναφορικά με τον επαναπατρισμό των παιδιών του «παιδομαζώματος». Σύμφωνα με τον Γιουγκοσλάβο διπλωμάτη, ο επαναπατρισμός καθυστερεί λόγω τεχνικών ζητημάτων για τα οποία δεν ευθύνονται οι γιουγκοσλαβικές αρχές, όπως π.χ. οι ανακριβείς κατάλογοι με τα ονόματα των παιδιών που έλαβε ο γιουγκοσλαβικός Ερυθρός Σταυρός από τον Διεθνή Ερυθρό Σταυρό, γεγονός που καθιστά προβληματική την ταυτοποίηση των παιδιών. |
18 |
AJBT, KPR I-5-b, Grčka |
Έντβαρντ Κάρντελ |
Κοινοποίηση προς τους συντρόφους Βίλφαν, Μιτσούνοβιτς, Πρίτσα και σε άλλες υπηρεσίες του γιουγκοσλαβικού ΥΠΕΞ |
|
ΒΑΛΚΑΝΙΚΟ ΣΥΜΦΩΝΟ, Τίτο, Μπαγιάρ |
AJBT, KPR I-5-b, Grčka
|
|
Ο Φίλων ζήτησε τη διαμεσολάβηση του Τίτο προς τον πρόεδρο της τουρκικής δημοκρατίας Τζελάλ Μπαγιάρ, μέσω προσωπικής επιστολής, προκειμένου να βολιδοσκοπήσει τις τουρκικές προθέσεις έναντι της Ελλάδας και του Βαλκανικού Συμφώνου. Ο αντιπρόεδρος της γιουγκοσλαβικής κυβέρνησης απάντησε ότι ενδεχόμενη γιουγκοσλαβική διαμεσολάβηση σε τόσο υψηλό επίπεδο θα ζημίωνε την υπόθεση του Βαλκανικού Συμφώνου. Αντ’ αυτού, υποσχέθηκε κάθε δυνατή παρέμβαση της γιουγκοσλαβικής πρεσβείας στην Τουρκία για την αποκατάσταση των ελληνοτουρκικών σχέσεων. |
19 |
AJBT, KPR I-3-a/31-10, Grčka |
Μίσα Παβίτσεβιτς |
Κοινοποιήση προς το πολιτικό γραφείο του Προέδρου, του Κάρντελ, του Ράνκοβιτς και σε άλλες υπηρεσίες του γιουγκοσλαβικού ΥΠΕΞ |
|
ΚΥΠΡΙΑΚΟ, Γιουγκοσλαβία Κάρντελ, μεθοριακή ζώνη, Αβέρωφ |
AJBT, KPR I-3-a/31-10, Grčka
|
|
Ο Αβέρωφ αναφέρθηκε αρχικά σε ζητήματα διεθνούς πολιτικής (Εγγύς Ανατολή, δόγμα Αϊζενχάουερ, Σύμφωνο Βαγδάτης) και στη συνέχεια στο Κυπριακό, γνωστοποιώντας στον Παβίτσεβιτς πως η Ελλάδα είναι έτοιμη να συζητήσει όλες τις λύσεις εκτός της διχοτόμησης. Όσον αφορά τις διμερείς σχέσεις, ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών τόνισε τη σημασία που έχει για την ελληνική κυβέρνηση η επίσκεψη του Γιουγκοσλάβου αντιπροέδρου Έντβαρντ Κάρντελ στην Ελλάδα, ως έκφραση της εγκαρδιότητας που διέπει τις σχέσεις των δύο χωρών. Τέλος, δόθηκαν διαβεβαιώσεις για τη συνέχιση των διαπραγματεύσεων σχετικά με το ζήτημα της μεθοριακής ζώνης. |
20 |
SMIP, PA, GRČKA, f-59, d-1. |
Γιουγκοσλαβικό ΥΠΕΞ |
Γιουγκοσλαβική πρεσβεία στη Σόφια |
|
ΠΑΙΔΟΜΑΖΩΜΑ, Ερυθρός Σταυρός, Τσαλδάρης, Γιουγκοσλαβία |
SMIP, PA, GRČKA, f-59, d-1.
|
|
Στο έγγραφο γίνεται λόγος για την επικείμενη απάντησή της γιουγκοσλαβικής κυβέρνησης στο τηλεγράφημα του Τσαλδάρη, σχετικά με τα προσφυγόπουλα που βρίσκονται στη Γιουγκοσλαβία. Η απάντηση του Βελιγραδίου στο αίτημα του Τσαλδάρη για επαναπατρισμό των παιδιών θα είναι αρνητική, καθώς στο Βελιγράδι θεωρούν ότι η αιτία που οδήγησε στο ξεριζωμό τους δεν έχει εκλείψει και δεν είναι άλλη από το καθεστώς τρόμου που επιβάλλει η κυβέρνηση των Αθηνών. |
21 |
AJBT, KPR I-5-b, Grčka |
Βέλκο Μιτσούνοβιτς |
Κοινοποίηση προς τις πρεσβείες στην Αθήνα και την Άγκυρα, το πολιτικό γραφείο του Προέδρου, του Κάρντελ, του Ράνκοβιτς και σε άλλες υπηρεσίες του γιουγκοσλαβικού ΥΠΕΞ |
|
ΚΥΠΡΙΑΚΟ, Βαλκανικό Σύμφωνο, Τουρκία, Σεπτεμβριανά |
AJBT, KPR I-5-b, Grčka
|
|
Λίγες μέρες μόνο μετά τα Σεπτεμβριανά o Φίλων ζήτησε την παρέμβαση της γιουγκοσλαβικής κυβέρνησης προκειμένου να βολιδοσκοπήσει τις προθέσεις της Άγκυρας αναφορικά με το Βαλκανικό Σύμφωνο. Παράλληλα, ο Έλληνας πρεσβευτής έλαβε επίσημες διαβεβαιώσεις από τον Μιτσούνοβιτς ότι το Βελιγράδι θα στηρίξει το αίτημα της Αθήνας για παραπομπή του Κυπριακού στον ΟΗΕ. |
22 |
AJBT, KPR I-3-a/31-10, Grčka |
Ι. Τοπαλόφκσι |
Κοινοποίηση προς τα πολιτικά γραφεία των Πόποβιτς, Πρίτσα, Ιβέκοβιτς, Κολισέφσκι και σε άλλες υπηρεσίες του γιουγκοσλαβικού ΥΠΕΞ, τη γιουγκοσλαβική πρεσβεία στην Αθήνα, το Γενικό Προξενείο της Γιουγκοσλαβίας στη Θεσσαλονίκη |
|
ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟ, πολιτικοί πρόσφυγες, ΛΔΜ |
AJBT, KPR I-3-a/31-10, Grčka
|
|
Σε συνέχεια των όσων εξέθεσε στον υπουργό Εξωτερικών, Κ. Πόποβιτς, (28.2.1957), ο Φίλων αναφέρθηκε στην άφιξη 10.000 πολιτικών προσφύγων από χώρες της Ανατολική Ευρώπης στη ΛΔΜ και ισχυρίστηκε ότι αποτελούσαν κίνδυνο για την ασφάλεια της Ελλάδας. Παράλληλα, εξέφρασε την ανησυχία του για την διαφοροποίηση της ΛΔΜ από την πολιτική του Βελιγραδίου, η οποία οφειλόταν στην παρουσία «συμμοριτών» σε καίριες θέσεις στο Κομμουνιστικό Κόμμα Μακεδονίας και τους πολιτικούς μηχανισμούς της ΛΔΜ. |
23 |
SMIP, PA, GRČKA, f-59, d-1 |
Γιουγκοσλαβικό ΥΠΕΞ |
Προεδρείο της Γιουγκοσλαβικής Κυβέρνησης |
|
Κωνασταντίνος Τσαλδάρης, παιδομάζωμα, Γιουγκοσλαβία, UNSCOB, Μάρκος Βαφειάδης |
SMIP, PA, GRČKA, f-59, d-1
|
|
Το γιουγκοσλαβικό ΥΠΕΞ διαβιβάζει στο Προεδρείο της κυβέρνησης το τηλεγράφημα που απέστειλε ο Κωνσταντίνος Τσαλδάρης αιτούμενος τη συνδρομή της Γιουγκοσλαβίας στον γρήγορο επαναπατρισμό των παιδιών που αρπάγησαν από τις συμμορίες του Μάρκου, όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στο τηλεγράφημα. |
24 |
AJBT, KPR I-5-b/ Grčka |
Κότσα Πόποβιτς |
Κοινοποίηση προς τις γιουγκοσλαβικές πρεσβείες στην Αθήνα και την Άγκυρα, το πολιτικό γραφείο του Προέδρου, των συντρόφων Κάρντελ, Πρίτσα, Μιτσούνοβιτς και σε άλλες υπηρεσίες του γιουγκοσλαβικού ΥΠΕΞ |
|
ΒΑΛΚΑΝΙΚΟ ΣΥΜΦΩΝΟ, Τουρκία, Σεπτεμβριανά, Γιουγκοσλαβία |
AJBT, KPR I-5-b/ Grčka
|
|
Αντικείμενο της συνομιλίας των δύο ανδρών ήταν οι δυσκολίες που ανέκυπταν για την πραγματοποίηση της συνόδου των υπουργών Εξωτερικών Ελλάδας, Τουρκίας και Γιουγκοσλαβίας, εξ αιτίας του πρόσφατου πογκρόμ κατά της ελληνικής μειονότητας στην Τουρκία. Η ελληνική πλευρά έθετε ως προϋπόθεση για τη σύγκληση της συνόδου την αποζημίωση των θυμάτων των Σεπτεμβριανών. Επίσης ο Φίλων πρότεινε ως καταλληλότερο τόπο συνάντησης το Βελιγράδι και όχι την Άγκυρα. Σύμφωνα με τον Πόποβιτς η πρόταση αυτή υποδείχθηκε από τη Δύση προκειμένου να καταστεί σαφές στο ανατολικό μπλοκ ότι η Γιουγκοσλαβία διατηρεί αμείωτο το ενδιαφέρον της για τη διατήρηση του Βαλκανικού Συμφώνου. |
25 |
AJBT, KPR I-3-a/31-10, Grčka |
Κότσα Πόποβιτς. |
Κοινοποίηση προς το πολιτικό γραφείο του Προέδρου, των συντρόφων Κάρντελ, Πρίτσα, προς τη γιουγκοσλαβική πρεσβεία στην Αθήνα και σε άλλες υπηρεσίες του γιουγκοσλαβικού ΥΠΕΞ |
|
ΓΙΟΥΓΚΟΣΛΑΒΙΑ, Μακεδονικό, πολιτικοί πρόσφυγες, «παιδομάζωμα» |
AJBT, KPR I-3-a/31-10, Grčka
|
|
Ο Φίλων εξέφρασε τα παράπονά του για την αρθρογραφία του Τύπου των Σκοπίων και την έλευση μεγάλου αριθμού προσφύγων από τις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης στη Λαϊκή Δημοκρατία της Μακεδονίας (στο εξής ΛΔΜ) σημειώνοντας παράλληλα ότι στη ΛΔΜ αναπτύσσονται αυτονομιστικές τάσεις που φθάνουν μέχρι την απόσχιση από την Γιουγκοσλάβια. Από την πλευρά του ο Γιουγκοσλάβος υπουργός Εξωτερικών υπήρξε καθησυχαστικός κάνοντας λόγο για μεμονωμένες περιπτώσεις στον σλαβομακεδονικό Τύπο. Ταυτόχρονα, όμως, άδραξε την ευκαιρία για να αναφέρει ότι η μη αναγνώριση «μακεδονικής» μειονότητας από την Αθήνα προκαλεί στρεβλώσεις στο όλο ζήτημα. |
26 |
SMIP, PA, GRČKA, f-56, d-5. |
Γιουγκοσλαβική πρεσβεία στην Αθήνα |
Γιουγκοσλαβικό ΥΠΕΞ |
|
Μήτσος Τούντας, ελληνική αστυνομία, Αντώνης Αντωβάνης, Σίλα Μπάκαρ |
SMIP, PA, GRČKA, f-56, d-5.
|
|
To έγγραφο αναφέρει ότι οι ελληνικές αστυνομικές αρχές παρενοχλούν, απειλούν και συλλαμβάνουν άτομα που συνεργάζονται με τις γιουγκοσλαβικές αρχές στην Ελλάδα, θέλοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο να εξαναγκάσουν τη γιουγκοσλαβική πλευρά να διακόψει τις διμερείς σχέσεις, έτσι ώστε η ελληνική κυβέρνηση να μπορέσει να εφαρμόσει τα σχέδιά της με τη βοήθεια των Αγγλοσαξόνων. |
27 |
AJBT, KPR I-3-a/31-5, Grčka |
Β' πολιτική Διεύθυνση του γιουγκοσλαβικού ΥΠΕΞ |
Κοινοποίηση προς τα πολιτικά γραφεία των Μιτσούνοβιτς, Πρίτσα σε άλλες υπηρεσίες του γιουγκοσλαβικού ΥΠΕΞ |
|
ΒΑΛΚΑΝΙΚΟ ΣΥΜΦΩΝΟ, βασιλιάς Παύλος, Γιουγκοσλαβία, Σεπτεμβριανά, Τίτο |
AJBT, KPR I-3-a/31-5, Grčka
|
|
Πρόκειται για ένα υπηρεσιακό σημείωμα στο οποίο περιγράφονται οι συνομιλίες που έλαβαν χώρα μεταξύ 11-13 Σεπτεμβρίου με αντικείμενο τη σύνταξη του κοινού ανακοινωθέντος. Ενδιαφέρον παρουσιάζει η επιμονή του Τίτο να υπάρξει στο κοινό ανακοινωθέν ρητή αναφορά στο Βαλκανικό Σύμφωνο προκειμένου να αποφευχθεί οποιαδήποτε προσπάθεια μετατόπισης ευθυνών για την αποδυνάμωση του Συμφώνου στην ελληνική και τη γιουγκοσλαβική πλευρά. Στο σημείωμα επισυνάπτονται α) ένα προσχέδιο του κοινού ανακοινωθέντος, β) το ανακοινωθέν στην τελική του μορφή και γ) η μετάφραση του ανακοινωθέντος στα γαλλικά. |
28 |
AJBT, KPR I-2/8, Grčka |
Ντόμπριβογιε Βίντιτς |
Κοινοποίηση προς τη Β' πολιτική Διεύθυνση του γιουγκοσλαβικού ΥΠΕΞ, τη γιουγκοσλαβική πρεσβεία στην Αθήνα, το πολιτικό γραφείο του Προέδρου, του Κάρντελ, του Ράνκοβιτς και σε άλλες υπηρεσίες του γιουγκοσλαβικού ΥΠΕΞ |
|
ΕΛΛΑΔΑ, Γιουγκοσλαβία, Τουρκία, Βαλκανικό Σύμφωνο |
AJBT, KPR I-2/8, Grčka
|
|
O Φίλων εξέθεσε τις σκέψεις της ελληνικής κυβέρνησης αναφορικά με την πολιτική της Τουρκίας. Τόνισε ότι η Άγκυρα στρέφεται προς τη Μέση Ανατολή, αδιαφορώντας για το Βαλκανικό Σύμφωνο, και επιχειρεί να παρουσιαστεί ως το μοναδικό αξιόπιστο ανάχωμα στη Σοβιετική Ένωση. Πρότεινε, επίσης, να γίνουν πιο τακτικές οι επισκέψεις γιουγκοσλάβων αξιωματούχων (π.χ. Κάρντελ, Πόποβιτς) στην Ελλάδα ως ένδειξη της ελληνογιουγκοσλαβικής φιλίας. |
29 |
Savezno Ministarstvo Inostranih Poslova (στο εξής SMIP), Politikčka Aktivnost (στο εξής PA), GRČKA, fascikla (στο εξής f) 58, dosije (στο εξής d) |
Γιουγκοσλαβικό Υπουργείο Εξωτερικών (στο εξής ΥΠΕΞ) |
Γιουγκοσλαβικές πρεσβείες σε Λονδίνο, Παρίσι, Βαρσοβία, Ουάσινγκτον, Ρώμη, Βέρνη και Νέα Υόρκη. |
|
ΜΑΡΚΟΣ ΒΑΦΕΙΑΔΗΣ, ΚΚΕ, Ντουάιτ Γκρίζγουολντ |
Savezno Ministarstvo Inostranih Poslova (στο εξής SMIP), Politikčka Aktivnost (στο εξής PA), GRČKA, fascikla (στο εξής f) 58, dosije (στο εξής d)
|
|
Στο έγγραφο περιγράφεται εν συντομία η κατάσταση στην Ελλάδα. Σύμφωνα με το γιουγκοσλαβικό ΥΠΕΞ η Ελλάδα είναι μία χώρα μειωμένης εθνικής κυριαρχίας, εξ αιτίας της απροκάλυπτης ανάμιξης των Αμερικανών στα εσωτερικά της ζητήματα και της αυξημένης αυταρχικότητας λόγω των συνεχών διώξεων του ΚΚΕ και του ΕΑΜ. Τέλος, αναφορά γίνεται στο κλίμα έντασης που επικρατεί στις σχέσεις της Ελλάδας με τις γειτονικές χώρες (Αλβανία, Βουλγαρία και Γιουγκοσλαβία). |
30 |
AJBT, ΚPR I-5-b, Grčka |
Σρτζαν Πρίτσα |
Για εσωτερική χρήση |
|
ΒΑΛΚΑΝΙΚΟ ΣΥΜΦΩΝΟ, εφημερίδα «Ελληνικός Βορράς», Γιουγκοσλαβία, Χρουστσώφ |
AJBT, ΚPR I-5-b, Grčka
|
|
Στη συνάντηση διατυπώθηκε από πλευράς Πρίτσα η επιθυμία της γιουγκοσλαβικής κυβέρνησης να αποφευχθεί οποιαδήποτε δήλωση στον Τύπο σχετικά με το Βαλκανικό Σύμφωνο, πριν την ολοκλήρωση της επίσκεψης του Χρουστσώφ στο Βελιγράδι. Ο Πρίτσα, επίσης, διαμαρτυρήθηκε για τα δημοσιεύματα της εφημερίδας «Ελληνικός Βορράς» που καταφέρονται εναντίον της Γιουγκοσλαβίας. |
31 |
AJBT, KPR I-2/8, Grčka |
Σρτζαν Πρίτσα |
Κοινοποίηση προς το πολιτικό γραφείο του Προέδρου, του Κάρντελ, στη γιουγκοσλαβική πρεσβεία στην Αθήνα και σε άλλες υπηρεσίες του γιουγκοσλαβικού ΥΠΕΞ |
|
Γιουγκοσλαβία Βαλκανικό Σύμφωνο, ΝΑΤΟ, Τίτο |
AJBT, KPR I-2/8, Grčka
|
|
Αντικείμενο της συζήτησης ήταν η επικείμενη επίσκεψη του Τίτο στην Κέρκυρα και οι δυνατότητες συνεργασίας των δύο χωρών. Από την πλευρά του ο Πρίτσα τόνισε ότι το Βελιγράδι δεν επιθυμεί να δοθεί η εντύπωση ότι η ελληνογιουγκοσλαβική συνεργασία θα αντικαταστήσει το Βαλκανικό Σύμφωνο. Κάτι τέτοιο θα μπορούσε να δημιουργήσει την εντύπωση διεθνώς ότι η Γιουγκοσλαβία επιθυμεί να προσεγγίσει τη Δύση και να προσχωρήσει στο ΝΑΤΟ, κάτι που η γιουγκοσλαβική κυβέρνηση ήθελε να αποφύγει. |
32 |
AJBT, ΚPR I-5-b, Grčka |
Κότσα Πόποβιτς |
Κοινοποίηση προς τη Β' πολιτική Διεύθυνση του γιουγκοσλαβικού ΥΠΕΞ, το πολιτικό γραφείο του Κάρντελ, τη γιουγκοσλαβική πρεσβεία στην Αθήνα και άλλες υπηρεσίες του γιουγκοσλαβικού ΥΠΕΞ |
|
ΒΑΛΚΑΝΙΚΟ ΣΥΜΦΩΝΟ, ΝΑΤΟ, Τουρκία |
AJBT, ΚPR I-5-b, Grčka
|
|
Στη συνάντηση των δύο αξιωματούχων εξετάστηκε η πολιτική της Τουρκίας, το ενδεχόμενο της σύνδεσης του Βαλκανικού Συμφώνου με το ΝΑΤΟ και η κατάσταση στη Μέση Ανατολή. Σύμφωνα με τον Φίλωνα θα έπρεπε να καταστεί σαφές ότι το Βαλκανικό Σύμφωνο και ειδικά η στρατιωτική του διάσταση εξακολουθεί να παραμένει ζωτικής σημασίας. |
33 |
AJBT, KPR I-2/8, Grčka |
Μ. Γιαβόρσκι |
Κοινοποίηση προς το πολιτικό γραφείο του Προέδρου, του συντρόφου Κάρντελ, του Λάζαρ Κολισέφσκυ κ.ά. |
|
ΓΙΟΥΓΚΟΣΛΑΒΙΑ, Σκόπια, Μακεδονικό, Βαλκανικό Σύμφωνο |
AJBT, KPR I-2/8, Grčka
|
|
Αφορμή της συνάντησης αποτέλεσε η παρουσία ενός χάρτης της «Μεγάλης Μακεδονίας» στο πλαίσιο της έκθεσης με θέμα «Η Μακεδονία από το Ίλιντεν έως σήμερα». Ο Φίλων τόνισε ότι η παρουσία της έκθεσης στα Σκόπια μπορούσε να αιτιολογηθεί, αλλά η μεταφορά της στην πρωτεύουσα της χώρας θα προκαλούσε την έντονη αντίδραση του ελληνικού τύπου. Παρ’ όλα αυτά, στη συνάντηση των δύο ανδρών δόθηκε έμφαση στην ανάγκη ενίσχυσης των διμερών σχέσεων, σε μία περίοδο μάλιστα που το Βαλκανικό Σύμφωνο υφίσταται μόνο τυπικά. |
34 |
AJBT, KPR I-3-a/31-13, Grčka |
Πολιτικό γραφείο του Λ. Ραντοβάνοβιτς |
Κοινοποίηση προς το πολιτικό γραφείο του Προέδρου, των συντρόφων Κάρντελ και Πόποβιτς, το Εκτελεστικό Συμβούλιο της ΛΔΜ, την πρεσβεία την Αθήνα και το Γενικό προξενείο στη Θεσσαλονίκη, τη Γ' πολιτική Διεύθυνση του ΥΠΕΞ και σε άλλες υπηρεσίες του γιουγκοσλαβικού ΥΠΕΞ |
|
Ιερά Μονή Χιλανδαρίου, Τσακαλώτος, Γιουγκοσλαβία |
AJBT, KPR I-3-a/31-13, Grčka
|
|
Ύστερα από συζητήσεις με τον Τσακαλώτο, ο Ραντοβάνοβιτς κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η ελληνική πλευρά δεν θα επικυρώσει τη συμφωνία στην οποία είχαν καταλήξει οι δύο χώρες στις παραμονές του πολέμου. Κατά τον Ραντοβάνοβιτς, ο αριθμός των 100 μοναχών, τον οποίον έχει θέσει ως στόχο η γιουγκοσλαβική πλευρά, κρίνεται υπερβολικός τη στιγμή που τώρα στην Ιερά Μονή (στο εξής ΙΜ) βρίσκονται μόνο 24. Ο ίδιος θεωρεί ότι στο πλαίσιο της συμφωνίας για την στελέχωση της ΙΜ θα μπορούσε να ενταχθεί και η παροχή διευκολύνσεων από ελληνικής πλευράς σε άτομα που επιθυμούν να επισκεφθούν το Χιλανδάρι για επιστημονικούς σκοπούς. |
35 |
AJBT, KPR I-3-a/ 31-12 |
Άλες Μπεμπλέρ |
Κοινοποίηση προς τα πολιτικά γραφεία των Πόποβιτς, Κάρντελ, Βίλφαν και σε άλλες υπηρεσίες του γιουγκοσλαβικού ΥΠΕΞ |
|
ΚΥΠΡΙΑΚΟ, Βαλκανικό Σύμφωνο, Γιουγκοσλαβία, Μεγάλη Βρετανία |
AJBT, KPR I-3-a/ 31-12
|
|
Το Κυπριακό αποτέλεσε το κύριο αντικείμενο της συνομιλίας των δύο αξιωματούχων. Ο Μπέμπλερ εξήγησε στον Φίλων τη λεπτή θέση της Γιουγκοσλαβίας αναφορικά με την υποστήριξη της ελληνικής προσφυγής στον ΟΗΕ, τονίζοντας ότι αυτή η κίνηση θα προκαλούσε επιπλοκές στο εσωτερικό του Βαλκανικού Συμφώνου όπως επίσης και στις σχέσεις των βαλκανικών κρατών με τη Μεγάλη Βρετανία. |
36 |
AJBT, ΚPR I-2/8, Grčka |
Σρτζαν Πρίτσα |
Κοινοποίηση προς το πολιτικό γραφείο του Προέδρου, του Κάρντελ, του Πόποβιτς και σε άλλες υπηρεσίες του γιουγκοσλαβικού ΥΠΕΞ |
|
ΒΑΛΚΑΝΙΚΟ ΣΥΜΦΩΝΟ, Κιουπρουλού, Κυπριακό, Τουρκία |
AJBT, ΚPR I-2/8, Grčka
|
|
Ο Έλληνα πρεσβευτής κοινοποίησε στον Πρίτσα την απαντητική δήλωση της ελληνικής κυβέρνησης στις δηλώσεις του Κιουπρουλού για το Κυπριακό. Παράλληλα, εξέθεσε τις θέσεις της Αθήνας σε σχέση με την πολιτική που ασκεί η Άγκυρα και τόνισε ότι δεν μπορεί να γίνει λόγος για το Βαλκανικό Σύμφωνο πριν την επίλυση του Κυπριακού. |
37 |
AJBT, KPR I-3-a/31-13, Grčka |
Μπόγκολιουμπ Πόποβιτς |
Κοινοποίηση προς το πολιτικό γραφείο του Προέδρου, των συντρόφων Κάρντελ και Πόποβιτς, το Εκτελεστικό Συμβούλιο της ΛΔΜ, την πρεσβεία την Αθήνα και το Γενικό προξενείο στη Θεσσαλονίκη, τη Γ' πολιτική Διεύθυνση του ΥΠΕΞ, Υπουργείο Εμπορίου, Επιτροπή Εξωτερικού Εμπορίο και σε άλλες υπηρεσίες του γιουγκοσλαβικού ΥΠΕΞ |
|
Μεικτή ελληνογιουγκοσλαβική επιτροπή, τουρισμός, οικονομία, εμπόριο |
AJBT, KPR I-3-a/31-13, Grčka
|
|
Στη συνάντηση οι δύο πλευρές επεξεργάστηκαν το καταστατικό του Μεικτού ελληνογιουγκοσλαβικού συμβουλίου για την οικονομική συνεργασία και την τεχνική βοήθεια μεταξύ των δύο χωρών. Παράλληλα, συζητήθηκαν τα ζητήματα των περιουσιών, οι οποίες δεν εντάσσονται στην εθνικοποίηση, ενώ συμφωνήθηκε επίσης και της σύστασης μεικτής ελληνογιουγκοσλαβικής επιτροπής για την προώθηση του τουρισμού. |
38 |
AJBT, KPR I-3-a/ 31-12 |
Β' πολιτική Διεύθυνση του γιουγκοσλαβικού ΥΠΕΞ |
Κοινοποίηση προς το πολιτικό γραφείο του Μιτσούνοβιτς και του Βίλφαν. |
|
ΚΥΠΡΙΑΚΟ, Βαλκανικό Σύμφωνο, Κάρντελ |
AJBT, KPR I-3-a/ 31-12
|
|
Οι δύο αξιωματούχοι τόνισαν την ανάγκη διεύρυνσης της διμερούς συνεργασίας στους τομείς του εμπορίου, των συγκοινωνιών και του τουρισμού. Όσον αφορά το ζήτημα της Κύπρου, ο Κάρντελ επεσήμανε ότι η Γιουγκοσλαβία στηρίζει τις ελληνικές θέσεις στο βαθμό που η στήριξη αυτή δεν θα επιδρούσε αρνητικά στο εσωτερικό του Βαλκανικού Συμφώνου. |
39 |
AJBT, ΚPR I-2/3 |
Β' πολιτική Διεύθυνση του γιουγκοσλαβικού ΥΠΕΞ |
Για εσωτερική χρήση |
|
ΚΟΤΣΑ ΠΟΠΟΒΙΤΣ, Βαλκανικό Σύμφωνο, Τίτο, Παπάγος, Στέφανος Στεφανόπουλος |
AJBT, ΚPR I-2/3
|
|
Πρόκειται για μία πολυσέλιδη αναφορά σχετικά με την επίσκεψη της γιουγκοσλαβικής αντιπροσωπείας στην Αθήνα στις αρχές Ιουνίου του 1954. Στην αναφορά περιλαμβάνονται υπηρεσιακά σημειώματα για τις συνομιλίες της 3ης, 4ης και 5ης Ιουνίου, το αρχικό σχέδιο του επίσημου ανακοινωθέντος αλλά και το κείμενο που δόθηκε στη δημοσιότητα. Στην αναφορά συμπεριλαμβάνονται επίσης οι δηλώσεις του γιουγκοσλάβου υπουργού Εξωτερικών, Κότσα Πόποβιτς στους δημοσιογράφους, ο λόγος του στην Ομοσπονδιακή Βουλή της Γιουγκοσλαβίας, το ψήφισμα της Ομοσπονδιακής Βουλής αναφορικά με το Βαλκανικό Σύμφωνο και η επισκόπηση του ξένου τύπου για την επίσκεψη του Τίτο στην Αθήνα. |
40 |
AJBT, KPR I-3-a/31-13, Grčka |
Πολιτικό γραφείο του Λ. Ραντοβάνοβιτς |
Κοινοποίηση προς το πολιτικό γραφείο του Προέδρου, των συντρόφων Κάρντελ και Πόποβιτς, το Εκτελεστικό Συμβούλιο της ΛΔΜ, την πρεσβεία την Αθήνα και το Γενικό προξενείο στη Θεσσαλονίκη, τη Γ' πολιτική Διεύθυνση του ΥΠΕΞ και σε άλλες υπηρεσίες του γιουγκοσλαβικού ΥΠΕΞ |
|
Νικολαρεΐζης, Μεικτή ελληνογιουγκοσλαβική επιτροπή, Ραντοβάνοβιτς |
AJBT, KPR I-3-a/31-13, Grčka
|
|
Στο σημείωμα καταγράφονται τα συμπεράσματα στα οποία κατέληξαν τα μέλη της Μεικτής Επιτροπής. Τα κυριότερα από αυτά είναι α) η απόφαση για την υπογραφή μυστικού πρωτοκόλλου σύμφωνα με το οποίο η περιοχή της Δοϊράνης θα εξαιρείται -για στρατιωτικούς λόγους- από τη μεθοριακή ζώνη μέχρι την υπογραφή νέας συμφωνίας μεταξύ των δύο κυβερνήσεων και β) η πρόβλεψη για τη σύσταση Μεικτού ελληνογιουγκοσλαβικού συμβουλίου οικονομικής συνεργασίας. |
41 |
AJBT, KPR I-3-a/ 31-12 |
Άλες Μπέμπλερ |
Κοινοποίηση προς τα πολιτικά γραφεία των Κάρντελ, Βίλφαν, Πόποβιτς, την γιουγκοσλαβική πρεσβεία στην Αθήνα, τη Β' πολιτική Διεύθυνση και σε άλλες υπηρεσίες του γιουγκοσλαβικού ΥΠΕΞ |
|
ΒΑΛΚΑΝΙΚΟ ΣΥΜΦΩΝΟ, ελληνική πρεσβεία στο Βελιγράδι, Γιουγκοσλαβία |
AJBT, KPR I-3-a/ 31-12
|
|
Τους δύο άνδρες απασχόλησε το θέμα της εγκατάστασης της ελληνικής πρεσβείας σε νέο, μεγαλύτερο κτίριο που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί και ως βασιλική κατοικία κατά την επίσκεψη του Έλληνα βασιλιά στο Βελιγράδι. Παράλληλα ο Μπέμπλερ μετέφερε τη δυσαρέσκεια της γιουγκοσλαβικής πλευράς για την κωλυσιεργία της ελληνικής (και τουρκικής) πλευράς σχετικά με τη σύσταση της βαλκανικής συμβουλευτικής συνέλευσης. |
42 |
AJBT, KPR I-2/3 |
Ανώνυμη έκθεση του ΥΠΕΞ |
Για εσωτερική χρήση |
|
ΤΙΤΟ, Βαλκανικό Σύμφωνο, ξένος Τύπος, ελληνικός Τύπος |
AJBT, KPR I-2/3
|
|
Όπως αναφέρεται στον τίτλο του εγγράφου πρόκειται για επισκόπηση του ξένου τύπου σχετικά με την επίσκεψη του Προέδρου Τίτο στην Ελλάδα και το Βαλκανικό Σύμφωνο. Συγκεκριμένα, παρατίθενται δημοσιεύματα από τον ελληνικό, τουρκικό, αμερικανικό, αγγλικό, γαλλικό, ιταλικό, γερμανικό, αυστριακό τύπο, όπως επίσης και από τον τύπο των χωρών του ανατολικού μπλοκ. |
43 |
AJBT, KPR I-3-a/31-13, Grčka |
Πολιτικό γραφείο του Λ. Ραντοβάνοβιτς |
Κοινοποίηση προς το πολιτικό γραφείο του Προέδρου, των συντρόφων Κάρντελ και Πόποβιτς, τη Γ' πολιτική Διεύθυνση του ΥΠΕΞ και σε άλλες υπηρεσίες του γιουγκοσλαβικού ΥΠΕΞ |
|
ΒΑΣΙΛΙΑΣ ΠΑΥΛΟΣ, σιδηροδρομική γραμμή Μόναχο-Αθήνα, σιδηροδρομική επικοινωνία Ελλάδας-Γιουγκοσλαβίας |
AJBT, KPR I-3-a/31-13, Grčka
|
|
Ο Τσακαλώτος μετέφερε το αίτημα του βασιλιά Παύλου προς τον πρόεδρο Τίτο να άρει την απαγόρευση για την διέλευση της τουριστικής σιδηροδρομικής γραμμής Μονάχου-Αθήνας. Σύμφωνα με τον Ραντοβάνοβιτς πρόκειται για αίτημα παροχής ειδικών προνομίων ή κάποιου είδους ετεροδικίας όσον αφορά το καθεστώς των τελωνειακών ελέγχων. Η πρόταση αυτή είχε απορριφθεί από τη γιουγκοσλαβική αντιπροσωπεία κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων του 1956 στην Αθήνα. |
44 |
AJBT, KPR I-3-a/ 31-12 |
Άλες Μπέμπλερ |
Κοινοποίηση προς το πολιτικό γραφείο του Κάρντελ, του Κότσα Πόποβιτς, τις γιουγκοσλαβικές πρεσβείες στην Αθήνα και την Άγκυρα, τη Β' πολιτική Διεύθυνση και σε άλλες υπηρεσίες του γιουγκοσλαβικού ΥΠΕΞ |
|
ΚΥΠΡΙΑΚΟ, Βαλκανικό Σύμφωνο, Γιουγκοσλαβία, Μπαγιάρ |
AJBT, KPR I-3-a/ 31-12
|
|
Ο Καπετανίδης ζήτησε από τον γιουγκοσλάβο αξιωματούχο να μεσολαβήσει στην τουρκική αντιπροσωπεία, με την ευκαιρία της επίσκεψης Μπαγιάρ στο Βελιγράδι, προκειμένου να επανεξετάσει η Τουρκία τη στάση της στο Κυπριακό. Όσον αφορά το ζήτημα της Ευρωπαϊκής Αμυντικής Συμμαχίας, ο Μπέμπλερ επεσήμανε ότι οι απόψεις των τριών χωρών διαφέρουν και ως εκ τούτου αποκλείεται το ενδεχόμενο ανάληψης κάποιας από κοινού πρωτοβουλίας. |
45 |
AJBT, KPR I-2/3 |
Β' πολιτική Διεύθυνση του γιουγκοσλαβικού ΥΠΕΞ – Τμήμα Συντονισμού |
Για εσωτερική χρήση |
|
ΤΙΤΟ, Βαλκανικό Σύμφωνο, Γιουγκοσλαβία |
AJBT, KPR I-2/3
|
|
Πρόκειται για αυστηρώς εμπιστευτικό έγγραφο του τμήματος συντονισμού του γιουγκοσλαβικού ΥΠΕΞ αναφορικά με την επίσκεψη του προέδρου Τίτο στην Αθήνα. Στο κείμενο της έκθεσης καταγράφονται σχόλια διάφορων ελληνικών πολιτικών κύκλων για την επίσκεψη του Τίτο, παρατίθενται στοιχεία για την εσωτερική κατάσταση στη χώρα και αναλύονται οι ελληνικές θέσεις, τόσο από πολιτικής, όσο και από στρατιωτικής άποψης για το Βαλκανικό Σύμφωνο. |
46 |
AJBT, KPR I-3-a/31-13, Grčka |
Πολιτικό γραφείο του Λ. Ραντοβάνοβιτς |
Κοινοποίηση προς το πολιτικό γραφείο του Προέδρου, των συντρόφων Κάρντελ και Πόποβιτς, το Εκτελεστικό Συμβούλιο της ΛΔΜ, την πρεσβεία την Αθήνα και το Γενικό προξενείο στη Θεσσαλονίκη, τη Γ' πολιτική Διεύθυνση του ΥΠΕΞ και σε άλλες υπηρεσίες του γιουγκοσλαβικού ΥΠΕΞ |
|
Νικολαρεΐζης, Ραντοβάνοβιτς, Μεικτή ελληνογιουγκοσλαβική επιτροπή |
AJBT, KPR I-3-a/31-13, Grčka
|
|
Αντικείμενο της συνομιλίας Νικολαρεΐζη-Ραντοβάνοβιτς ήταν η πορεία των ελληνογιουγκοσλαβικών διαπραγματεύσεων. Σύμφωνα με τον Νικολαρεΐζη, εφόσον είχαν ξεπεραστεί οι δυσκολίες στα επίμαχα ζητήματα (γλώσσα των δελτίων διέλευσης, οριοθέτηση της μεθοριακής ζώνης) οι διαπραγματεύσεις θα μπορούσαν να ολοκληρωθούν το αργότερο εντός διμήνου, πριν από την επίσκεψη του Κότσα Πόποβιτς στην Αθήνα. Στη συνάντηση συζητήθηκαν επίσης και τα υπόλοιπα θέματα ημερήσιας διάταξης, όπως α) η εθνικοποίηση των ελληνικών περιουσιών στη Γιουγκοσλαβία, β) η συμφωνία για τη συνεργασία στον τομέα της υδάτινης οικονομίας, γ) η αποζημίωση προπολεμικών πιστώσεων και δ) οι περιουσίες εκατέρωθεν των συνόρων. |
47 |
AJBT, KPR I-3-a/ 31-12 |
Λ. Λατίνοβιτς |
Κοινοποίηση προς το πολιτικό γραφείο του Προέδρου, του Κότσα Πόποβιτς και σε άλλες υπηρεσίες του γιουγκοσλαβικού ΥΠΕΞ. |
|
Καπετανίδης, Σοβιετική Ένωση, Βαλκανικό Σύμφωνο, Γιουγκοσλαβία |
AJBT, KPR I-3-a/ 31-12
|
|
Ο Λατίνοβιτς αναφέρει ότι ο μη σχολιασμός του Βαλκανικού Συμφώνου από τον σοβιετικό τύπο εγείρει καχυποψίες στον Καπετανίδη για τις προθέσεις της Γιουγκοσλαβίας, καθώς ο Έλληνας πρεσβευτής πιστεύει ότι υφίσταται κάποια συνεννόηση μεταξύ Γιουγκοσλαβίας και Σοβιετικής Ένωσης. |
48 |
DAMSPS, PA, god. 1957, f-32, d- 4 |
Γιουγκοσλαβικό ΥΠΕΞ |
Για εσωτερική χρήση |
|
ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟ, Καραμανλής, Κάρντελ, μεθοριακή επικοινωνία, πολιτικοί πρόσφυγες |
DAMSPS, PA, god. 1957, f-32, d- 4
|
|
Ο Καραμανλής μετέφερε στον Κάρντελ τις ανησυχίες που προκαλεί στην Αθήνα ο μεγάλος αριθμός πολιτικών προσφύγων και ιδιαίτερα η λήψη αξιωμάτων και θέσεων στη ΛΔΜ, τονίζοντας παράλληλα ότι η ελληνική πλευρά συνδέει το ζήτημα των προσφύγων με το θέμα της μεθοριακής επικοινωνίας. Από την πλευρά του ο Κάρντελ έδωσε διαβεβαιώσεις ότι τα Σκόπια δεν διαφοροποιούνται από την πολιτική του Βελιγραδίου στο Μακεδονικό και συνέστησε στον Καραμανλή να μη προσδίδει μεγάλη σημασία σε μεμονωμένα περιστατικά. |
49 |
AJBT, KPR I-3-a/31-13, Grčka |
Δ' πολιτική Διεύθυνση του γιουγκοσλαβικού ΥΠΕΞ |
Γραφείο Προέδρου Δημοκρατίας |
|
ΚΥΠΡΙΑΚΟ, Μακάριος, Τίτο, Γιουγκοσλαβία |
AJBT, KPR I-3-a/31-13, Grčka
|
|
Το έγγραφο αναφέρεται στην συνάντηση του Μιλουτίν Μίλκοβιτς (πρεσβευτής της Γιουγκοσλαβίας στην Αθήνα) με τον Μακάριο στην Κύπρο στα τέλη Οκτωβρίου. Σύμφωνα με τα όσα παραθέτει ο Μίλκοβιτς, ο Μακάριος εξέφρασε την απεριόριστη ευγνωμοσύνη του στον πρόεδρο Τίτο για την αμέριστη συμπαράσταση που παρείχε στην Κύπρο ενώπιον του ΟΗΕ και τόνισε ότι ο ίδιος θα προσπαθήσει να διατηρήσει την νεοσύστατη κυπριακή δημοκρατία εκτός των μεγάλων στρατιωτικών συνασπισμών. |
50 |
DAMSPS, PA, god. 1953, f-32, d- 14 |
Γιουγκοσλαβικό ΥΠΕΞ |
Για εσωτερική χρήση |
|
ΒΑΛΚΑΝΙΚΟ ΣΥΜΦΩΝΟ, Βουλγαρία, επαναπατρισμός πολιτικών προσφύγων, Μακεδονικό |
DAMSPS, PA, god. 1953, f-32, d- 14
|
|
Στο υπηρεσιακό του σημείωμα ο Μπέμπλερ αναφέρει τα τρία σημεία της συνομιλίας του με τον Καπετανίδη: α) την αποδοχή από την Αθήνα της βουλγαρικής πρότασης για εξομάλυνση των ελληνοβουλγαρικών σχέσεων β) την ίδρυση Γραμματείας του Τριμερούς Συμφώνου, στην οποία η γιουγκοσλαβική πλευρά θα επιθυμούσε να συμμετέχουν και στρατιωτικοί και γ) το ζήτημα του επαναπατρισμού των πολιτικών προσφύγων στην Ελλάδα. Για το τελευταίο ζήτημα δόθηκαν διαβεβαιώσεις από τον Καπετανίδη για τη διευκόλυνση και την επιτάχυνση των διαδικασιών επιστροφής των προσφύγων, ενώ από την πλευρά του Μπέμπλερ προτάθηκε στο συγκεκριμένο ζήτημα να παραδειγματιστούν οι δύο πλευρές από τον τρόπο που λύθηκε το ζήτημα της γιουγκοσλαβικής μειονότητας στην Καρινθία από τη Λαϊκής Δημοκρατίας της Σλοβενίας και την περιφερειακή κυβέρνηση της Καρινθίας. |
51 |
AJBT, KPR I-3-a/31-13, Grčka |
Γ' πολιτική Διεύθυνση του γιουγκολαβικού ΥΠΕΞ |
Για εσωτερική χρήση. |
|
Κανελλόπουλος, μεθοριακή ζώνη, Μακεδονικό |
AJBT, KPR I-3-a/31-13, Grčka
|
|
Το έγγραφο αναφέρεται στη σύντομη συνάντηση Κανελλόπουλου-Πρίτσα. Σύμφωνα με τον τελευταίο ο Κανελλόπουλος προσπάθησε να διασκεδάσει τις εντυπώσεις που δημιουργήθηκαν στο Βελιγράδι από τις τελετές ορκωμοσίας που έλαβαν χώρα σε περιοχές της Βορείου Ελλάδας, ως αντίδραση στην υπογραφή των συμφωνιών για τη μεθοριακή επικοινωνία. Ο Κανελλόπουλος παρείχε διαβεβαιώσεις για τη μη συμμετοχή της κυβέρνησης στην οργάνωση των τελετών και τόνισε ότι τα γεγονότα αυτά δεν θα εμποδίσουν την επικύρωσή των συμφωνιών από τη Βουλή. |
52 |
DAMSPS, PA, god. 1953, f-31, d- 5 |
Γιουγκοσλαβική πρεσβεία στην Αθήνα |
Γιουγκοσλαβικό ΥΠΕΞ |
|
ΠΑΠΑΓΟΣ, ΝΔ «περί επανεποικήσεως των παραμεθόριων περιοχών», Μακεδονικό |
DAMSPS, PA, god. 1953, f-31, d- 5
|
|
Πρόκειται για ένα τηλεγράφημα της γιουγκοσλαβικής πρεσβείας προς το ΥΠΕΞ με το οποίο ενημερώνει για τη συνομιλία του πρεσβευτή Ίβκοβιτς με τον διευθυντή της Α΄ πολιτικής διεύθυνσης του ελληνικού ΥΠΕΞ, Χριστόπουλο, σχετικά με το ΝΔ «περί επανεποικήσεως των παραμεθόριων περιοχών». Προς υπεράσπιση της ελληνικής κυβέρνησης ο Χριστόπουλος επεσήμανε ότι πρόκειται για επικαιροποίηση παλαιότερης νομοθεσίας (1917 και 29.12.1938) και όχι για νέο νόμο. Όσον αφορά τα σχόλια του ημιεπίσημου ειδησεογραφικού πρακτορείου Jugopres και τον αντίκτυπό τους στη γιουγκοσλαβική κοινή γνώμη, o Χριστόπουλος τόνισε ότι η επίθεση του γιουγκοσλαβικού πρακτορείου συνδέεται άμεσα με την επίσκεψη του Παπάγου στη Ρώμη και τη δυσαρέσκεια που προκλήθηκε στο Βελιγράδι λόγω του ζητήματος της Τεργέστης. |
53 |
DAMSPS, PA, god. 1957, f-32, d- 13 |
Γιουγκοσλαβικό Υπουργείο Οικονομικών – Διεύθυνση για την Προστασία της γιουγκοσλαβικής περιουσίας. |
Γιουγκοσλαβικό ΥΠΕΞ |
|
ΠΟΛΙΤΙΚΟΙ ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ, ΛΔΜ, Μακεδονικό |
DAMSPS, PA, god. 1957, f-32, d- 13
|
|
Πρόκειται για το μνημόνιο που συνέταξε το γιουγκοσλαβικό υπουργείο Οικονομικών για τη συγκέντρωση στοιχείων σχετικά με τις περιουσίες των πολιτικών προσφύγων στην Ελλάδα. Ο συντάκτης του μνημονίου, Αλεξάνταρ Στογιάνοβιτς, τονίζει ότι τα αποτελέσματα της έρευνας δεν ήταν ικανοποιητικά, καθώς ο αριθμός των δηλώσεων ήταν μικρός σε σχέση με τον πληθυσμό των προσφύγων στη Γιουγκοσλαβία, ενώ επίσης επικρατεί ασάφεια σχετικά με το ζήτημα της υπηκοότητας των προσφύγων. |
54 |
AJBT, KPR I-3-a/31-13, Grčka |
Κότσα Πόποβιτς |
Κοινοποίηση προς το πολιτικό γραφείο του Προέδρου και τα πολιτικά γραφεία των Κάρντελ, Ράνκοβιτς και Βλάχοβιτς. |
|
ΠΟΠΟΒΙΤΣ, Αβέρωφ, πυρηνικές βάσεις Γιουγκοσλαβία |
AJBT, KPR I-3-a/31-13, Grčka
|
|
Στην αναφορά του ο γιουγκοσλάβος αξιωματούχος υπογραμμίζει τη διάσταση απόψεων μεταξύ των δύο κυβερνήσεων σε σχέση με τη φημολογούμενη εγκατάσταση πυρηνικών βάσεων στην Ελλάδα. Η ελληνική κυβέρνηση θεωρούσε ότι επρόκειτο για εσωτερικό ζήτημα της Ελλάδας, ενώ αντίθετα η γιουγκοσλαβική κυβέρνηση εκτιμούσε ότι μία τέτοια κίνηση θα μπορούσε να προκαλέσει διεθνείς επιπλοκές. Ο Πόποβιτς επισημαίνει, επίσης, ότι η κυβέρνηση Καραμανλή βρίσκεται μεταξύ των συμπληγάδων των έξωθεν (αμερικανικών) πιέσεων και της λαϊκής δυσαρέσκειας. Ενδιαφέρον παρουσιάζει η εκτίμηση του Πόποβιτς ότι η πολιτική κατάσταση στο εσωτερικό της χώρας θα μπορούσε να καταλήξει στην επιβολή δικτατορίας. |
55 |
DAMSPS, PA, god. 1953, f-31, d- 5 |
Γενικό Προξενείο της Γιουγκοσλαβίας στη Θεσσαλονίκη |
Β΄ πολιτική Διεύθυνση του γιουγκοσλαβικού ΥΠΕΞ |
|
ΠΟΛΙΤΙΚΟΙ ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ, ζητήματα περιουσιών, Μακεδονικό |
DAMSPS, PA, god. 1953, f-31, d- 5
|
|
Πρόκειται για μία αναφορά του Γενικού Προξένου για το ΝΔ «περί επανεποικήσεως των παραμεθόριων περιοχών» το οποίο υιοθέτησε το ελληνικό Κοινοβούλιο. Τα πρώτα συμπεράσματα που εξάγονται είναι ότι πρόκειται για ένα μέτρο που στοχεύει στην αλλοίωση της εθνολογικής σύνθεσης της Βορείου Ελλάδας και στρέφεται αναμφισβήτητα εναντίον των «Αιγαιατών». Με το ΝΔ η ελληνική κυβέρνηση αποσκοπεί στην αφαίρεση των περιουσιών των προσφύγων, στην παρεμπόδιση του επαναπατρισμού τους στην Ελλάδα και στη μετεγκατάσταση των οικογενειών τους σε άλλες περιοχές της χώρας ή ακόμα και στην έξοδό τους από τη χώρα. |
56 |
DAMSPS, PA, god. 1957, f-32, d- 1 |
Λ. Ραντοβάνοβιτς, επικεφαλής της γιουγκοσλαβικής αντιπροσωπείας στη Μεικτή ελληνογιουγκοσλαβική επιτροπή. |
Κοινοποίηση προς τα πολιτικά γραφεία των Πόποβιτς, Πρίτσα, Ιβέκοβιτς, τη Γ΄ πολιτική Διεύθυνση του γιουγκοσλαβικού ΥΠΕΞ, τις πρεσβείες σε Αθήνα και Άγκυρα και σε άλλες υπηρεσίες του γιουγκοσλαβικού ΥΠΕΞ |
|
Φίλων Φίλων, Μακεδονικό, πολιτικοί πρόσφυγες, ΛΔΜ |
DAMSPS, PA, god. 1957, f-32, d- 1
|
|
Πρόκειτα για υπηρεσιακό σημείωμα για την αποχαιρετιστήρια επίσκεψη του Φίλωνα στην οποία συζητήθηκε το Μακεδονικό. Ο απερχόμενος Έλληνας πρεσβευτής τόνισε ότι η Ελλάδα βλέπει με καχυποψία την μετεγκατάσταση πολιτικών προσφύγων από την Ανατολική Ευρώπη στη ΛΔΜ, όπως επίσης και την κατοχή κυβερνητικών θέσεων από άτομα με έντονη ανθελληνική δράση στο παρελθόν. Με τη σειρά του ο Ραντοβάνοβιτς υπεραμύνθηκε την ανθρωπιστική διάσταση της εγκατάστασης των προσφύγων στη ΛΔΜ και χαρακτήρισε αδικαιολόγητες τις αντιδράσεις της ελληνικής πλευράς, τόσο στο ζήτημα των προσφύγων, όσο και στο ζήτημα των περιουσιών τους. |
57 |
AJBT, KPR I-3-a/31-13, Grčka |
Λ. Ραντοβάνοβιτς |
Κοινοποίηση προς το πολιτικό γραφείο του Προέδρου, των συντρόφων Κάρντελ και Πόποβιτς, το Εκτελεστικό Συμβούλιο της ΛΔΜ, την πρεσβεία την Αθήνα και το Γενικό προξενείο στη Θεσσαλονίκη, τη Γ' πολιτική Διεύθυνση του ΥΠΕΞ, και σε άλλες υπηρεσίες του γιουγκοσλαβικού ΥΠΕΞ |
|
Σιδηροδρομική γραμμή Μονάχου-Αθήνας, Μεικτή ελληνογιουγκοσλαβική επιτροπή, Τσακαλώτος, Πόποβιτς |
AJBT, KPR I-3-a/31-13, Grčka
|
|
Ο Τσακαλώτος αποδέχθηκε την τελική πρόταση του υπουργού Εξωτερικών, Κότσα Πόποβιτς, για το ύψος των αποζημιώσεων των εθνικοποιημένων περιουσιών (700.000 δολάρια). Ακόμη, ο Ραντοβάνοβιτς ενημέρωσε τον Τσακαλώτο ότι το αίτημα για την επαναλειτουργία της απευθείας σιδηροδρομικής γραμμής Μονάχου-Αθήνας θα μπορούσε να γίνει εν μέρει αποδεκτό με την προϋπόθεση να γίνεται αναγκαστική στάθμευση στα ελληνογιουγκοσλαβικά σύνορα, όπου το τραίνο θα επανδρώνεται με γιουγκοσλαβικό προσωπικό. |
58 |
DAMSPS, PA, god. 1953, f-34, d- 34 |
Γιουγκοσλαβικό ΥΠΕΞ |
Εκτελεστικό Συμβούλιο της ΛΔΜ |
|
ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟ, Φωνή των Αιγαιτών, ΛΔΜ, Σκόπια |
DAMSPS, PA, god. 1953, f-34, d- 34
|
|
Με το συγκεκριμένο έγγραφο το γιουγκοσλαβικό ΥΠΕΞ ζητά από την κυβέρνηση της ΛΔΜ να επιβεβαιώσει ή να αντικρούσει τους ισχυρισμούς του έλληνα πρεσβευτή στο Βελιγράδι, Καπετανίδη, σχετικά με την ανάρτηση χάρτη της «Μεγάλης Μακεδονίας» στο πλαίσιο του εορτασμού του Ίλιντεν στα Σκόπια και τη δημοσίευση άρθρου στο περιοδικό «Φωνή των Αιγαιατών» στο οποίο ταυτιζόταν ο αγώνας των ελλήνων ανταρτών με τον αγώνα των «μακεδονικού» λαού για ενότητα. |
59 |
DAMSPS, PA, god. 1957, f-32, d- 13 |
Γιουγκοσλαβική πρεσβεία στην Αθήνα |
Γιουγκοσλαβικό ΥΠΕΞ |
|
ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟ, Σοφοκλής Βενιζέλος, Λαμπράκης, ΛΔΜ |
DAMSPS, PA, god. 1957, f-32, d- 13
|
|
Πρόκειτα για τηλεγράφημα του Γιουγκοσλάβου πρεσβευτή για τη συνομιλία του με τον Έλληνα ομόλογό του σχετικά με το Μακεδονικό ζήτημα. Ο Φίλων μεταφέρει τις αντιδράσεις πολιτικών κύκλων (συμπεριλαμβανομένου και του Λαμπράκη) στην εφαρμογή της συμφωνίας για τη μεθοριακή επικοινωνία, οι οποίες οφείλονται στην έλλειψη εμπιστοσύνης έναντι των Σκοπίων και της ΛΔΜ. Παράλληλα, επανέλαβε ότι η Ελλάδα δεν θα μπορούσε ποτέ να αναγνωρίσει «μακεδονική» μειονότητα. |
60 |
AJBT, KPR I-3-a/31-13, Grčka |
Μπόγκολιουμπ Πόποβιτς |
Κοινοποίηση προς το πολιτικό γραφείο του Προέδρου, των συντρόφων Κάρντελ και Πόποβιτς, το Εκτελεστικό Συμβούλιο της ΛΔΜ, την πρεσβεία την Αθήνα και το Γενικό προξενείο στη Θεσσαλονίκη, τη Γ' πολιτική Διεύθυνση του ΥΠΕΞ, Νομικό Συμβούλιο και σε άλλες υπηρεσίες του γιουγκοσλαβικού ΥΠΕΞ |
|
ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟ, μεθοριακή ζώνη, Μεικτή ελληνογιουγκοσλαβική επιτροπή |
AJBT, KPR I-3-a/31-13, Grčka
|
|
Σε νέα συνάντηση των δύο αξιωματούχων για το ζήτημα της μεθοριακής ζώνης ο Πόποβιτς επιμένει ότι οι περιορισμοί που θέτει η ελληνική πλευρά αποδυναμώνουν τη συμφωνία. Τονίζει επίσης ότι το γεγονός αυτό θα μπορούσε να δημιουργήσει μία εικόνα ασυμφωνίας μεταξύ των δύο πλευρών, υποσκάπτοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο την προσπάθειά τους. Η λύση σύμφωνα με τον Πόποβιτς έγκειται στη σύνταξη ενός σχεδίου από κοινού με την ελληνική αντιπροσωπεία και όχι στην αποδοχή του ελληνικού σχεδίου. |
61 |
DAMSPS, PA, god. 1953, f-34, d- 4 |
Νομικό Συμβούλιο του ΥΠΕΞ |
Β' Διεύθυνση του γιουγκοσλαβικού ΥΠΕΞ |
|
ΠΟΛΙΤΙΚΟΙ ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ, Νομικό Συμβούλιο γιουγκοσλαβικού ΥΠΕΞ, Γιουγκοσλαβία, Μακεδονικό |
DAMSPS, PA, god. 1953, f-34, d- 4
|
|
Πρόκειτα για γνωμοδότηση του Νομικού Συμβουλίου του ΥΠΕΞ αναφορικά με το ζήτημα των εθνικοποιημένων περιουσιών Ελλήνων στη Γιουγκοσλαβία και αυτό των περιουσιών των πολιτικών προσφύγων στην Ελλάδα. Σύμφωνα με το Νομικό Συμβούλιο τα δύο αυτά ζητήματα θα έπρεπε να συζητηθούν ταυτόχρονα με το ζήτημα της υπηκοότητας των πολιτικών προσφύγων. Το Νομικό Συμβούλιο τονίζει, επίσης, ότι η γιουγκοσλαβική κυβέρνηση δεν θα μπορούσε να παρέμβει διπλωματικά στο ζήτημα των περιουσιών των πολιτικών προσφύγων στην Ελλάδα, παρά μόνο στην περίπτωση προσφύγων που στερήθηκαν την ελληνική ιθαγένεια και απέκτησαν τη γιουγκοσλαβική υπηκοότητα. |
62 |
DAMSPS, PA, god. 1956, f-30, d- 21 |
Β΄ Διεύθυνση του γιουγκοσλαβικού ΥΠΕΞ, Τμήμα Ελλάδας |
Για εσωτερική χρήση |
|
ΛΔΜ, πολιτικοί πρόσφυγες, Μακεδονικό, Γιουγκοσλαβία |
DAMSPS, PA, god. 1956, f-30, d- 21
|
|
Πρόκειτα για υπηρεσιακό σημείωμα για τα ζητήματα που αφορούν τις ελληνογιουγκοσλαβικές σχέσεις. Σημαντική αναφορά γίνεται στο ζήτημα της υποδοχής των πολιτικών προσφύγων από τις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης στη ΛΔΜ και τις επιπτώσεις στις ελληνογιουγκοσλαβικές σχέσεις. Σύμφωνα με τον συντάκτη του εγγράφου η έντονη αντίδραση της Αθήνας μπορεί να επιφέρει τη στασιμότητα, αλλά σίγουρα δεν θα οδηγήσει σε διατάραξη των σχέσεων. |
63 |
AJBT, KPR I-3-a/31-13, Grčka |
Μπόγκολιουμπ Πόποβιτς |
Κοινοποίηση προς το πολιτικό γραφείο του Προέδρου, των συντρόφων Κάρντελ και Πόποβιτς, το Εκτελεστικό Συμβούλιο της ΛΔΜ, την πρεσβεία την Αθήνα και το Γενικό προξενείο στη Θεσσαλονίκη, τη Γ' πολιτική Διεύθυνση του ΥΠΕΞ, Νομικό Συμβούλιο και σε άλλες υπηρεσίες του γιουγκοσλαβικού ΥΠΕΞ |
|
ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟ, μεθοριακή ζώνη, Γιουγκοσλαβία |
AJBT, KPR I-3-a/31-13, Grčka
|
|
Στο πλαίσιο των εργασιών της Μεικτής Επιτροπής εξετάσθηκε διεξοδικά το σχέδιο της συμφωνίας για τη μεθοριακή ζώνη. Ο Νικολαρεΐζης επέμεινε να εξαιρεθούν από τον ορισμό των κατοίκων της μεθοριακής ζώνης όσοι εγκαταστάθηκαν σε αυτή μετά το 1939 και υπογράμμισε ότι για την Ελλάδα το Μακεδονικό αποτελεί ένα πολύ λεπτό ζήτημα εξ αιτίας των αλυτρωτικών τάσεων ορισμένων κύκλων που εδρεύουν στα Σκόπια. |
64 |
DAMSPS, PA, god. 1952, f-29, d- 1 |
Γιουγκοσλαβικό ΥΠΕΞ |
Για εσωτερική χρήση |
|
ΓΙΟΥΓΚΟΣΛΑΒΙΑ, διμερείς συμφωνίες, πολιτικοί πρόσφυγες |
DAMSPS, PA, god. 1952, f-29, d- 1
|
|
Πρόκειτα για έκθεση του γιουγκοσλαβικού ΥΠΕΞ για τις ελληνογιουγκοσλαβικές σχέσεις κατά το έτος 1952. Στο κείμενο παρατίθεται ένα σύντομο ιστορικό των σχέσεων μετά την εξομάλυνσή τους (1950-1951). Συγκεκριμένα αναφέρονται οι τομείς στους οποίους επιτεύχθηκε συνεργασία (αθλητισμός, τουρισμός, προπαγάνδα, επικοινωνίες, συγκοινωνίες -αεροπορικές, λεωφορειακές, σιδηροδρομικές, κ.ά), ενώ επισημαίνεται η σημασία της επαναλειτουργίας της ελεύθερης ζώνης στο λιμάνι της Θεσσαλονίκη. Κατά την εκτίμηση του συντάκτη οι παράγοντες που διαμορφώνουν την ελληνική στάση έναντι της Γιουγκοσλαβίας είναι πρωτίστως στρατιωτικοί, πολιτικοί και οικονομικοί και δευτερευόντως ιδεολογικοί. Τέλος, στην έκθεση γίνεται λόγος για τα ζητήματα των πολιτικών προσφύγων στη Γιουγκοσλαβία και του επαναπατρισμού των ελληνοπαίδων. |
65 |
DAMSPS, PA, god. 1955, f-22, d- 2 |
Β΄ Διεύθυνση του γιουγκοσλαβικού ΥΠΕΞ |
Κότσα Πόποβιτς, υπουργό Εξωτερικών |
|
ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟ, ΛΔΜ, πολιτικοί πρόσφυγες |
DAMSPS, PA, god. 1955, f-22, d- 2
|
|
Πρόκειτα για υπηρεσιακό σημείωμα για το ζήτημα των περιουσιακών διεκδικήσεων στην Ελλάδα. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η πρόταση της Β΄ Διεύθυνση του ΥΠΕΞ στον υπουργό Κ. Πόποβιτς να τεθεί έμμεσα το ζήτημα των περιουσιών, υιοθετώντας τις προτάσεις που υπέβαλλε το Εκτελεστικό Συμβούλιο της ΛΔΜ, προκειμένου να περιοριστούν οι συνέπειες των μέτρων που λαμβάνει η ελληνική κυβέρνηση στη βόρεια Ελλάδα εις βάρος της «μακεδονικής» μειονότητας. |
66 |
AJBT, KPR I-3-a/31-13, Grčka |
Λ. Ραντοβάνοβιτς |
Κοινοποίηση προς το πολιτικό γραφείο του Προέδρου, των συντρόφων Κάρντελ και Πόποβιτς, το Εκτελεστικό Συμβούλιο της ΛΔΜ, την πρεσβεία την Αθήνα και το Γενικό προξενείο στη Θεσσαλονίκη, τη Γ' πολιτική Διεύθυνση του ΥΠΕΞ, Νομικό Συμβούλιο και σε άλλες υπηρεσίες του γιουγκοσλαβικού ΥΠΕΞ |
|
Μεικτή ελληνογιουγκοσλαβική επιτροπή, ΔΕΗ, ΙΜ Χιλανδαρίου |
AJBT, KPR I-3-a/31-13, Grčka
|
|
Ο Νικολαρεΐζης προανήγγειλε την έλευση ειδικών από την Αθήνα (π.χ. αντιπρόσωποι της ΔΕΗ) προκειμένου να ολοκληρωθούν οι διαπραγματεύσεις γύρω από τα τεχνικά ζητήματα, ενώ ο Ραντοβάνοβιτς από την πλευρά του υπογράμμισε τη σημασία που έχει για τη γιουγκοσλαβική κυβέρνηση η διευθέτηση του ζητήματος της ΙΜ Χιλανδαρίου. |
67 |
DAMSPS, PA, god. 1951, f-30, d- 9 |
Δ΄ πολιτική Διεύθυνση του γιουγκοσλαβικού ΥΠΕΞ |
Για εσωτερική χρήση |
|
ΠΑΙΔΟΜΑΖΩΜΑ, επαναπατρισμός ελληνοπαίδων, ΟΗΕ, Ερυθρός Σταυρός, Γιουγκοσλαβία |
DAMSPS, PA, god. 1951, f-30, d- 9
|
|
Στην έκθεση του ΥΠΕΞ περιγράφονται οι δυσκολίες που αντιμετωπίζει η γιουγκοσλαβική πλευρά στην προσπάθειά της να εφαρμόσει το Ψήφισμα της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ για τον επαναπατρισμό των ελληνοπαίδων. Παράλληλα αναλύεται η στάση που θα πρέπει να τηρήσουν οι γιουγκοσλάβοι εκπρόσωποι έναντι των ελληνικών απαιτήσεων αναφορικά με το ζήτημα της απογραφής των ελληνοπαίδων στη Γιουγκοσλαβία. Η επιχειρηματολογία των αξιωματούχων που θα διεξάγουν τις συνομιλίες με την ελληνική πλευρά θα έπρεπε να στηρίζεται στην άποψη ότι η Γιουγκοσλαβία είναι η μοναδική χώρα που ενήργησε σύμφωνα με τα ψηφίσματα του ΟΗΕ και ότι τα στοιχεία που έχει στη διάθεσή της είναι ανεπαρκή και ασαφή. |
68 |
DAMSPS, PA, god. 1955, f-22, d- 2 |
Εκτελεστικό Συμβούλιο της ΛΔΜ |
Γιουγκοσλαβικό ΥΠΕΞ |
|
ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟ, ΛΔΜ, πολιτικοί πρόσφυγες, μουσουλμάνοι Δυτικής Θράκης |
DAMSPS, PA, god. 1955, f-22, d- 2
|
|
Πρόκειται για άκρως απόρρητο έγγραφο της κυβέρνηση της ΛΔΜ το οποίο εστάλη στο γιουγκοσλαβικό ΥΠΕΞ ύστερα από εξέταση της γνωμοδότησης του Νομικού Συμβουλίου για το ζήτημα των περιουσιών των προσφύγων. Η τοπική κυβέρνηση θεωρεί ότι το ζήτημα πρέπει να τεθεί από το Βελιγράδι ανεξάρτητα από τις πιθανότητες επιτυχούς έκβασης, προκειμένου να μη παραδοθεί στην ελληνική κυβέρνηση η πρωτοβουλία των κινήσεων. Προτείνει επίσης να τεθεί και το ζήτημα της επιστροφής των προσφύγων στην Ελλάδα. Συνιστά επίσης στο ΥΠΕΞ να στηρίξει την επιχειρηματολογία του στις αγαστές σχέσεις των δύο χωρών και να επικαλεστεί την περίπτωση των μουσουλμάνων της Δυτικής Θράκης που επιστρέφουν τα τελευταία χρόνια στις εστίες τους. |
69 |
AJBT, KPR I-3-a/31-13, Grčka |
Προξενικό Γραφείο του ΥΠΕΞ |
Κοινοποίηση προς το πολιτικό γραφείο του Προέδρου, των συντρόφων Κάρντελ και Πόποβιτς, το Εκτελεστικό Συμβούλιο της ΛΔΜ, την πρεσβεία την Αθήνα και το Γενικό προξενείο στη Θεσσαλονίκη, τη Γ' πολιτική Διεύθυνση του ΥΠΕΞ, Νομικό Συμβούλιο και σε άλλες υπηρεσίες του γιουγκοσλαβικού ΥΠΕΞ |
|
Νικολαρεΐζης, μεθοριακή επικοινωνία, Μπ Πόποβιτς, Μεικτή ελληνογιουγκοσλαβική επιτροπή |
AJBT, KPR I-3-a/31-13, Grčka
|
|
Πρόκειται για μία αναφορά του Μπ. Πόποβιτς για τη συνάντηση του με τον Νικολαρεΐζη, κατά την οποία εξετάστηκε το κείμενο της συμφωνίας για τη μεθοριακή επικοινωνία. Σύμφωνα τον Πόποβιτς, η ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων καθυστερεί λόγω της αδυναμίας του Νικολαρεΐζη να αντιληφθεί την ουσία των ζητημάτων που τίθενται προς διαπραγμάτευση. |
70 |
SMIP, PA, Grčka, 1951, f-30, d-2 |
Γενικό Προξενείο της Γιουγκοσλαβίας στην Θεσσαλονίκη |
Γιουγκοσλαβικό ΥΠΕΞ |
|
ΠΟΛΙΤΙΚΟΙ ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ, παιδομάζωμα, ΔΣΕ, εμφύλιος, ΛΔΜ |
SMIP, PA, Grčka, 1951, f-30, d-2
|
|
Πρόκειται για μία έκθεση του Γενικού Προξενείου της Γιουγκοσλαβίας στην Θεσσαλονίκη αναφορικά με τις μετακινήσεις πληθυσμών και τις αιτίες τους από την ελληνική Μακεδονία προς τη γιουγκοσλαβική επικράτεια τη δεκατία 1941-1951. Σύμφωνε με την έρευνα του προξενείου τα άτομα που πέρασαν στη Γιουγκοσλαβία χωρίζονται σε πέντε ομάδες ανάλογα με τη χρονική στιγμή της άφιξης τους στη χώρα, από την περίοδο της Κατοχής μέχρι και το τέλος του Εμφυλίου. Πρόκειται για άτομα που είχαν συνεργαστεί με τις βουλγαρικές κατοχικές δυνάμεις, τους αντάρτες των ταγμάτων Γκότσε και Πέγιωφ, σλαβομακεδόνες ανταρτες του ΔΣΕ που διαφωνούσαν με την ηγεσία του ΔΣΕ μετά τη ρήξη Τίτο-Στάλιν, πληθυσμούς που πέρασαν τα σύνορα για να αποφύγουν τις βιαιότητες του πολέμου, ομάδες του ΔΣΕ που κατέφυγαν στη Γιουγκοσλαβία μετά την ήττα, κ.ά. Στην έκθεση παρατίθεται και πίνακας με ποσοτικά στοιχεία. |
71 |
DAMSPS, PA, god. 1955, f-22, d- 2 |
Νομικό Συμβούλιο του ΥΠΕΞ |
Β΄ πολιτική Διεύθυνση του ΥΠΕΞ |
|
ΠΟΛΙΤΙΚΟΙ ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ, Μακεδονικό, εθνικοποίηση ελληνικών περιουσιών στη Γιουγκοσλαβία |
DAMSPS, PA, god. 1955, f-22, d- 2
|
|
Πρόκειτα για γνωμοδότηση του Νομικού Συμβουλίου του ΥΠΕΞ αναφορικά με τη διευθέτηση των αμοιβαίων περιουσιακών διεκδικήσεων. Σύμφωνα με το Νομικό Συμβούλιο οι ελληνικές περιουσίες που εθνικοποιήθηκαν στη Γιουγκοσλαβία είναι σαφώς περισσότερες από τις αντίστοιχες γιουγκοσλαβικές στην Ελλάδα. Στις τελευταίες δεν θα πρέπει να συμπεριληφθούν οι περιουσίες των πολιτικών προσφύγων, καθώς δεν υπάρχει νομική βάση για τη διεκδίκηση αποζημίωσης. Ως εκ τούτου, το Νομικό Συμβούλιο προτείνει να προσεγγιστεί το ζήτημα από πολιτική σκοπιά. Επισημαίνει τέλος ότι εάν ετίθετο ζήτημα αποζημιώσης των πολιτικών προσφύγων για τις περιουσίες τους στην Ελλάδα, θα εκμηδενίζονταν οι πιθανότητες επαναπατρισμού τους. |
72 |
AJBT, KPR I-3-a/31-13, Grčka |
Πολιτικό γραφείο του Λ. Ραντοβάνοβιτς |
Κοινοποίηση προς το πολιτικό γραφείο του Προέδρου, των συντρόφων Κάρντελ και Πόποβιτς, το Εκτελεστικό Συμβούλιο της ΛΔΜ, την πρεσβεία την Αθήνα και το Γενικό προξενείο στη Θεσσαλονίκη, τη Γ' πολιτική Διεύθυνση του ΥΠΕΞ και σε άλλες υπηρεσίες του γιουγκοσλαβικού ΥΠΕΞ |
|
Μεικτή ελληνογιουγκοσλαβική επιτροπή, Τσακαλώτος, Ραντοβάνοβιτς |
AJBT, KPR I-3-a/31-13, Grčka
|
|
Ο Ραντοβάνοβιτς ανέφερε ως κέρδος των διαπραγματεύσεων την παραδοχή του Τσακαλώτου ότι υπήρξαν περιπτώσεις υπερκοστολόγησης των ελληνικών περιουσιών που εθνικοποιήθηκαν στη Γιουγκοσλαβία και τη δέσμευσή του να προσκομίσει αναπροσαρμοσμένες εκτιμήσεις για το ύψος αυτών των περιουσιών το συντομότερο δυνατό. Πέραν τούτου, ο γιουγκοσλάβος αντιπρόσωπος εξέφρασε τα παράπονά του για την κωλυσιεργία της ελληνικής αντιπροσωπείας στα υπόλοιπα ζητήματα που συνδέονται με τη συμφωνία για τη μεθοριακή επικοινωνία. |
73 |
DAMSPS, PA, god. 1951, f-30, d- 21 |
Γιουγκοσλαβικό ΥΠΕΞ |
Γιουγκοσλαβική πρεσβεία στην Αθήνα |
|
ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟ, Γιουγκοσλαβία |
DAMSPS, PA, god. 1951, f-30, d- 21
|
|
Το γιουγκοσλαβικό ΥΠΕΞ ζητά από τη γιουγκοσλαβική πρεσβεία στην Αθήνα να συγκεντρώσει διάφορα στοιχεία για τη γενικότερη κατάσταση της «μακεδονικής» μειονότητας στην Ελλάδα (δημογραφικά, κατανομή πληθυσμού, αριθμό μειονοτικών σχολείων και αριθμό μαθητών που φοιτούν σε αυτά, μέτρα διακρίσεων εναντίον τους από την ελληνική πολιτεία, αριθμό «Μακεδόνων» στις ελληνικές φυλακές, χρήση μητρικής γλώσσας). Το ΥΠΕΞ τονίζει ότι η συλλογή των πληροφοριών θα γίνεται εφεξής σε τακτική βάση. |
74 |
DAMSPS, PA, god. 1955, f-22, d- 30 |
Γιαβόρσκι Μιχάηλο |
Για εσωτερική χρήση |
|
ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟ, Μουσείο Ίλιντεν, Ναούμ Πέγιωφ, Άτσο Σόπωφ, Λάζαρ Μοΐσωφ |
DAMSPS, PA, god. 1955, f-22, d- 30
|
|
Πρόκειται για το μνημόνιο που επέδωσε ο έλληνας πρεσβευτής Φ. Φίλων στη συνάντησή του με τον Μιχάηλο Γιαβόρσκι στις 20.7.1955. Ο Φίλων αναφέρεται με λεπτομέρειες στην ανθελληνική προπαγάνδα της ΛΔΜ που εκδηλώνεται μέσω α) της ειδικής έκθεσης «Ίλιντεν», η οποία στη συνέχεια μετατράπηκε σε Μόνιμο Εθνικό Μουσείο (χάρτης «Μεγάλης Μακεδονίας», ειδικές εκδόσεις, φωτογραφικό υλικό), β) των δραστηριοτήτων της Λέσχης των «Αιγαιατών» πολιτικών προσφύγων στα Σκόπια, με κυριότερη την έκδοση του περιοδικού «Φωνή των Αιγαιατών» και γ) της αρθρογραφίας του Τύπου και της εκδοτικής δραστηριότητας που συνίσταται σε ιστορικές μελέτες, λογοτεχνικά έργα και σχολικά εγχειρίδια. Τέλος, τονίζει την παρουσία πολλών πολιτικών προσφύγων με καταγωγή από την ελληνική Μακεδονία σε επίκαιρες θέσεις του κρατικού μηχανισμού της ΛΔΜ |
75 |
AJBT, KPR I-3-a/31-13, Grčka |
Πολιτικό γραφείο του Λ. Ραντοβάνοβιτς |
Κοινοποίηση προς το πολιτικό γραφείο του Προέδρου, των συντρόφων Κάρντελ και Πόποβιτς, το Εκτελεστικό Συμβούλιο της ΛΔΜ, την πρεσβεία την Αθήνα και το Γενικό προξενείο στη Θεσσαλονίκη, τη Γ' πολιτική Διεύθυνση του ΥΠΕΞ και σε άλλες υπηρεσίες του γιουγκοσλαβικού ΥΠΕΞ |
|
Τσακαλώτος, Ραντοβάνοβιτς, ΙΜ Χιλανδαρίου |
AJBT, KPR I-3-a/31-13, Grčka
|
|
Σύμφωνα με τον Ραντοβάνοβιτς, ο Τσακαλώτος επικαλείται προβλήματα υγείας και ασυμφωνία με το προσωπικό του ελληνικού διπλωματικού σώματος προκειμένου να δικαιολογήσει την κωλυσιεργία της ελληνικής πλευράς στο ζήτημα της ΙΜ Χιλανδαρίου και τα υπόλοιπα ζητήματα της μεθοριακής επικοινωνίας. |
76 |
DAMSPS, PA, god. 1951, f-30, d- 17 |
Νομικό Συμβούλιο του ΥΠΕΞ |
Γιουγκοσλαβικό ΥΠΕΞ |
|
ΠΟΛΙΤΙΚΟΙ ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ, Γιουγκοσλαβία, Μακεδονικό |
DAMSPS, PA, god. 1951, f-30, d- 17
|
|
Πρόκειται για γνωμοδότηση του Νομικού Συμβουλίου του γιουγκοσλαβικού ΥΠΕΞ αναφορικά με την παροχή προνομίων και δικαιωμάτων (συνταξιοδότηση, χορήγηση αγροτικών περιουσιών, ανέγερση κατοικιών) στους Έλληνες πολιτικούς πρόσφυγες που ζουν στη Γιουγκοσλαβία. Σύμφωνα με το Νομικό Συμβούλιο δικαίωμα σε αυτές τις παροχές έχουν μόνο όσοι έχουν αποδεχθεί τη γιουγκοσλαβική υπηκοότητα. Παράλληλα, επισημαίνει ότι σε περίπτωση επαναπατρισμού των πολιτικών προσφύγων στις χώρες τους το γιουγκοσλαβικό κράτος δεν θα μπορέσει να ικανοποιήσει αιτήματα αποζημιώσεων. |
77 |
DAMSPS, PA, god. 1955, f-21, d- 23 |
Β΄ πολιτική Διεύθυνση του γιουγκοσλαβικού ΥΠΕΞ |
Κοινοποίηση προς τα πολιτικά γραφεία των συντρόφων Πρίτσα, Πόποβιτς, Μιτσούνοβιτς, Κολισέφσκι, τη γιουγκοσλαβική πρεσβεία στην Αθήνα, κ.ά. |
|
Ντίμιταρ Βλάχωφ, Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών, ΛΔΜ, Βαλκανικό Σύμφωνο |
DAMSPS, PA, god. 1955, f-21, d- 23
|
|
Ο Φίλων παρέδωσε ένα μνημόνιο με θέμα την ανθελληνική προπαγάνδα που διεξάγεται στη ΛΔΜ, ενώ από την πλευρά του ο Γιαβόρσκι εξέφρασε τη δυσαρέσκειά του για το βιβλίο «Τα βόρεια εθνολογικά όρια του Ελληνισμού» που εξέδοσε η Εταιρία Μακεδονικών Σπουδών. Στη συνέχεια δόθηκαν εκατέρωθεν εξηγήσεις για την αρθρογραφία στον Τύπο των δύο χωρών και την εκδοτική δραστηριότητα γύρω από το Μακεδονικό Ζήτημα. Όσον αφορά το Βαλκανικό Σύμφωνο ο Φίλων τόνισε ότι έχει αξία για την Ελλάδα μόνο, εάν μέσω αυτού εξασφαλίζεται η συμμαχία με τη Γιουγκοσλαβία. |
78 |
DAMSPS, PA, god. 1960, f-31, d- 1 |
Γιουγκοσλαβική πρεσβεία στην Αθήνα |
Γιουγκοσλαβικό ΥΠΕΞ |
|
ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟ, Παλαμάς, ΛΔΜ |
DAMSPS, PA, god. 1960, f-31, d- 1
|
|
Στο τηλεγράφημά του ο Μίλκοβιτς αναφέρεται στη συνάντησή του με τον γ.γ. του ελληνικού ΥΠΕΞ, Χρήστο Ξανθόπουλο-Παλαμά, κατά την οποία ο τελευταίος του επέδωσε υπόμνημα για ορισμένες ενέργειες της γιουγκοσλαβικής πλευράς που προκαλούν ανησυχίες στην Ελλάδα, τονίζοντας παράλληλα ότι δεν πρόκειται για διάβημα διαμαρτυρίας. Στο υπόμνημα γινόταν έκκληση να μη χρησιμοποιείται η έκφραση «Αιγαιακή Μακεδονία», η οποία υπέκρυπτε τις εδαφικές διεκδικήσεις πολιτικών κύκλων της ΛΔΜ προκαλώντας κατ’ αυτόν τον τρόπο έντονες αντιδράσεις στην Ελλάδα. Επιπλέον η ελληνική πλευρά τόνιζε ότι οι σλαβόφωνοι Έλληνες πολίτες αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι του εθνικού κορμού. Πέραν τούτου, ο Παλαμάς απηύθυνε ερώτηση για το εάν θα τεθεί το Μακεδονικό Ζήτημα στο επικείμενο Συνέδριο της Σοσιαλιστικής Ένωσης των Εργαζομένων στα Σκόπια. |
79 |
AJBT, KPR I-3-a/31-13, Grčka |
Πολιτικό γραφείο του Λ. Ραντοβάνοβιτς |
Κοινοποίηση προς το πολιτικό γραφείο του Προέδρου, των συντρόφων Κάρντελ και Πόποβιτς, το Εκτελεστικό Συμβούλιο της ΛΔΜ, την πρεσβεία την Αθήνα και το Γενικό προξενείο στη Θεσσαλονίκη, τη Γ' πολιτική Διεύθυνση του ΥΠΕΞ και σε άλλες υπηρεσίες του γιουγκοσλαβικού ΥΠΕΞ |
|
Μεικτή ελληνογιουγκοσλαβική επιτροπή, Νικολαρεΐζης, τουρισμός, πολιτισμός, οικονομία |
AJBT, KPR I-3-a/31-13, Grčka
|
|
Στη συνεδρίαση της 27ης Μαρτίου οι δύο αντιπροσωπείες μονογράφησαν α) το καταστατικό του Μεικτού ελληνογιουγκοσλαβικού συμβουλίου για την οικονομική συνεργασία και τεχνική βοήθεια, β) τη συμφωνία για τη συνεργασία στους τομείς της επιστήμης και του πολιτισμού και γ) τη συμφωνία για τη σύσταση Μεικτής επιτροπής για την προώθηση του τουρισμού. Τα υπόλοιπα ζητήματα παραπέμπονται στους ειδικούς των δύο αντιπροσωπειών και αναμένεται να λυθούν ύστερα από την επιστροφή του Νικολαρεΐζη στο Βελιγράδι. |
80 |
DAMSPS, PA, god. 1951, f-30, d- 21 |
Γιουγκοσλαβικό ΥΠΕΞ |
Πρεσβεία Αθηνών |
|
ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟ, ΛΔΜ, πολιτικοί πρόσφυγες |
DAMSPS, PA, god. 1951, f-30, d- 21
|
|
Πρόκειται για απόρρητο έγγραφο του ΥΠΕΞ σχετικά με το διάβημα διαμαρτυρίας που επιδόθηκε στον Έλληνα πρεσβευτή στο Βελιγράδι, Καπετανίδη. Η γιουγκοσλαβική κυβέρνηση διαμαρτυρήθηκε για τη μαζική μετανάστευση «Μακεδόνων» από την Ελλάδα, η οποία ενέχει πολιτική σκοπιμότητα και οδηγεί βαθμηδόν στην εξόντωση της μειονότητας. Υπ’ αυτές τις συνθήκες ο επαναπατρισμός των πολιτικών προσφύγων θα ενίσχυε απλά τα μεταναστευτικά ρεύματα προς το εξωτερικό. Υπογραμμίστηκε ότι το ζήτημα θα μπορούσε να επηρεάσει αρνητικά τις διμερείς σχέσεις. Από την πλευρά του ο Καπετανίδης διαμαρτυρήθηκε για ανθελληνική εκστρατεία των γιουγκοσλαβικών και ιδιαίτερα των ΜΜΕ των Σκοπίων. |
81 |
DAMSPS, PA, god. 1954, f-30, d- 30 |
Άγνωστος |
Για εσωτερική χρήση |
|
«Φωνή των Αιγαιατών», ΛΔΜ, Μακεδονικό, Ένωση «Μακεδόνων» προσφύγων από την «Αιγαιακή» Μακεδονία |
DAMSPS, PA, god. 1954, f-30, d- 30
|
|
Στο υπηρεσιακό σημείωμα τονίζεται ότι η πολιτική γραμμή που τηρεί το περιοδικό περισσότερο πλήττει παρά συμβάλλει στην επίλυση του μακεδονικού ζητήματος και στη βελτίωση της θέσης της «μακεδονικής μειονότητας» στην Ελλάδα. Παρά τις συστάσεις του γιουγκοσλαβικού ΥΠΕΞ να εγκαταλειφθεί το υβρεολόγιο και να προσεχθεί η άκρως επιθετική φρασεολογία έναντι της Ελλάδας, ώστε να μην ενισχύεται η ελληνική αντίδραση, το περιοδικό δεν έχει μεταβάλλει τη στάση του. |
82 |
AJBT, KPR, I-3a/31-16 |
Πολιτικό Γραφείο του Κότσα Πόποβιτς |
Κοινοποίηση προς το πολιτικό γραφείο του Προέδρου της Δημοκρατίας, των συντρόφων Κάρντελ, Ράνκοβιτς, Στεφάνοβιτς κ.ά. |
|
ΠΟΠΟΒΙΤΣ, Αβέρωφ, Βαλκανικό Σύμφωνο, Μακεδονικό |
AJBT, KPR, I-3a/31-16
|
|
Στη συνάντηση Πόποβιτς-Αβέρωφ (στο πλαίσιο της επίσκεψης Καραμανλή στη Γιουγκοσλαβία) κύρια αντικείμενα συζήτησης ήταν α) η απονέκρωση του Βαλκανικού Συμφώνου και β) το Μακεδονικό. Όσον αφορά το πρώτο ο Αβέρωφ σημείωσε ότι μία τυχόν καταγγελία του Συμφώνου θα επιβεβαίωνε τις απόψεις που προέρχονται από χώρες της Δύσης, περί στενών σχέσεων της Γιουγκοσλαβίας με το αντίπαλο στρατόπεδο, ενώ χαρακτήρισε το Μακεδονικό ως το μοναδικό ζήτημα που θα μπορούσε να προκαλέσει σημαντικές επιπλοκές στις διμερείς σχέσεις. Από την πλευρά του ο Πόποβιτς ισχυρίστηκε ότι έχει διαφορετική πληροφόρηση για τις εκτιμήσεις των δυτικών χωρών και τόνισε ότι η πολιτική της Γιουγκοσλαβίας ασκείται με βάση τις αρχές της και τη διαμορφωθείσα πραγματικότητα. Σε σχέση με το Μακεδονικό, ο γιουγκοσλάβος αξιωματούχος υπογράμμισε ότι οι δύο πλευρές μπορούν να αποσοβήσουν μία σοβαρή διένεξη μόνο με αμοιβαίες προσπάθειες. |
83 |
DAMSPS, PA, god. 1951, f-30, d- 17 |
Νομικό Συμβούλιο του ΥΠΕΞ |
Κοινοποίηση προς τους συντρόφους Κάρντελ, Βλάχοβιτς, Ματές, Βεϊβόντα κ.ά. |
|
ΛΔΜ, Μακεδονικό, πολιτικοί πρόσφυγες |
DAMSPS, PA, god. 1951, f-30, d- 17
|
|
Πρόκειται για γνωμοδότηση του Νομικού Συμβουλίου του ΥΠΕΞ σχετικά με το αίτημα επαναπατρισμού των προσφύγων. Το Νομικό Συμβούλιο αποτάθηκε ότι δεν υπάρχει νομική βάση για την παρεμπόδιση της επιστροφής των προσφύγων στην Ελλάδα, καθώς σε διαφορετική περίπτωση θα καταλύονταν θεμελιώδεις αρχές του διεθνούς δικαίου. Την πρόταση για την παρεμπόδιση της εξόδου από τη Γιουγκοσλαβία εισηγήθηκαν στελέχη της κυβέρνησης της ΛΔΜ με το επιχείρημα ότι οι γιουγκοσλαβικές αρχές δεν έχουν την υποχρέωση να εκδώσουν θεωρήσεις εξόδου σε άτομα που έχουν λάβει άσυλο στη Γιουγκοσλαβία. |
84 |
DAMSPS, PA, god. 1954, f-27, d- 9 |
Άλες Μπεμπλέρ |
Κοινοποίηση προς τα πολιτικά γραφεία των συντρόφων Κάρντελ, Βίλφαν, Πόποβιτς, τη Β΄ πολιτική Διεύθυνση του γιουγκοσλαβικού ΥΠΕΞ, τις γιουγκοσλαβικές πρεσβείες σε Αθήνα και Άγκυρα. |
|
ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟ, «Φωνή των Αιγαιτών», Λάζαρ Μοΐσωφ |
DAMSPS, PA, god. 1954, f-27, d- 9
|
|
Πρόκειται για υπηρεσιακό σημείωμα σχετικά με τη συνάντηση Μπέμπλερ-Καπετανίδη με θέμα το περιεχόμενο διάφορων εντύπων των Σκοπίων. Συγκεκριμένα, ο Καπετανίδης προέβη σε διάβημα διαμαρτυρίας για το περιεχόμενο άρθρων της εφ. «Νόβα Μακεντόνια» που κάνουν λόγο για την απελευθέρωση της Μακεδονίας, το βιβλίο του Λάζαρ Μοΐσωφ για τη «μακεδονική» μειονότητα στην Ελλάδα και την αρθρογραφία του περιοδικού «Φωνή των Αιγαιατών». Ο Μπέμπλερ τόνισε ότι η Αθήνα δίνει περισσότερη σημασία απ’ όσο θα έπρεπε στο όλο ζήτημα, αν και παραδέχθηκε ότι η λειτουργία του περιοδικού καταντά επιζήμια. |
85 |
DAMSPS, PA, god. 1959, f-33, d- 26 |
Γιουγκοσλαβική πρεσβεία στην Αθήνα |
Γιουγκοσλαβικό ΥΠΕΞ |
|
ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟ, Αβέρωφ, Γιουγκοσλαβία |
DAMSPS, PA, god. 1959, f-33, d- 26
|
|
Στο τηλεγράφημά του ο πρεσβευτή Μίλκοβιτς αναφέρεται στη συνάντηση που είχε με τον Έλληνα υπουργό Εξωτερικών, Ευάγγελο Αβέρωφ, κατόπιν δικής του (ενν. του Μίλκοβιτς) επιμονής. Ο Μίλκοβιτς εξέφρασε την έντονη δυσαρέσκειά του για τις τελετές ορκωμοσίας των σλαβόφωνων κατοίκων που έλαβαν χώρα στο χωριό Καρδιά, αλλά διαβεβαίωσε τον Αβέρωφ ότι δεν επρόκειτο για διάβημα διαμαρτυρίας. Από την πλευρά του ο Αβέρωφ υπογράμμισε ότι η οργάνωση της εκδήλωσης δεν ήταν έργο της κυβέρνηση αλλά κάποιων πολιτών-πολιτικών και υποσχέθηκε να παρέμβει στον Τύπο προκειμένου να αποκρύψει στο μέλλον παρόμοιες ειδήσεις. Τέλος, ο ίδιος δήλωσε αντίθετος προσωπικά με τέτοιου είδους πρακτικές και ανέφερε ότι απέτρεψε παρόμοιες εκδηλώσεις με τους βλαχόφωνους στο Μέτσοβο, από όπου και κατάγεται |
86 |
DAMSPS, PA, god. 1951, f-30, d- 21 |
Γιουγκοσλαβική πρεσβεία στην Αθήνα |
Α' πολιτική Διεύθυνση του γιουγκοσλαβικού ΥΠΕΞ |
|
ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟ, Γιουγκοσλαβία, Ελλάδα |
DAMSPS, PA, god. 1951, f-30, d- 21
|
|
Στην έκθεσή του ο Γιουγκοσλάβος πρεσβευτής περιγράφει τα μέτρα που σιωπηρά λαμβάνει η ελληνική κυβέρνηση εναντίον της «μακεδονικής» μειονότητας (εγκατάσταση Ελλήνων από τη νότια Ελλάδα, μετανάστευση). Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Γιοβάνοβιτς η ελληνική κυβέρνηση επιχειρεί να φέρει τη Γιουγκοσλαβία προ τετελεσμένων γεγονότων, προτού βρεθεί λύση στα υπόλοιπα ζητήματα που απασχολούν τις δύο χώρες. |
87 |
DAMSPS, PA, god. 1954, f-26, d- 2 |
Γιουγκοσλαβική πρεσβεία στην Αθήνα |
Γιουγκοσλαβικό ΥΠΕΞ |
|
ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟ, Γιουγκοσλαβία, Βλάχοι, πολιτικοί πρόσφυγες |
DAMSPS, PA, god. 1954, f-26, d- 2
|
|
Πρόκειτα για ετήσια έκθεση της πρεσβείας αναφορικά με το ζήτημα της «εθνικής μειονότητας» στην Ελλάδα. Ο συντάκτης της έκθεσης θεωρεί ότι η ελληνική αστική τάξη φοβάται ότι στο μέλλον υπό διαφορετικές συνθήκες μπορεί να τεθεί ζήτημα αυτονομίας ή και απόσχισης στη βόρεια Ελλάδα από πλευράς όχι μόνο της «μακεδονικής» μειονότητας, αλλά και της «τουρκικής» στη Θράκη ή ακόμα και από τους Βλάχους της περιοχής. Για το λόγο αυτό η ανησυχία της ελληνικής αντίδρασης καταλήγει σε υστερία, ενώ παράλληλα δημιουργείται στην κοινή γνώμη, εντέχνως μέσω του Τύπου, η ιδέα ότι το Βελιγράδι έχει εδαφικές βλέψεις στη βόρεια Ελλάδα. Όσον αφορά τη στάση της Γιουγκοσλαβίας τονίζει ότι παραχώρηση πλήρων δικαιωμάτων στη «μακεδονική» μειονότητα μπορεί να επιτευχθεί μόνο με τον εκδημοκρατισμό της Ελλάδας. Βραχυπρόθεσμος στόχος τίθεται η διατήρηση της φυσικής της παρουσίας και η αποτροπή της οικονομικής της εξόντωσης. |
88 |
DAMSPS, PA, god. 1958, f-35, d- 41 |
Νομικό Συμβούλιο του γιουγκοσλαβικού ΥΠΕΞ |
Γ΄πολιτική Διεύθυνση του γιουγκοσλαβικού ΥΠΕΞ |
|
ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟ, Μεικτή ελληνογιουγκοσλαβική Επιτροπή |
DAMSPS, PA, god. 1958, f-35, d- 41
|
|
Πρόκειτα για γνωμοδότηση του Νομικού Συμβουλίου του ΥΠΕΞ για το ζήτημα της γλώσσας στην οποία θα συντάσσονται τα δελτία διέλευσης. Το Νομικό Συμβούλιο θεωρεί ότι η απροθυμία της ελληνικής πλευράς να συμπεριλάβει το ζήτημα της γλώσσας των δελτίων στη συμφωνία αποτελεί υπαναχώρηση από τις συνομιλίες Ζούλι-Γεωργιάδη. |
89 |
DAMSPS, PA, god. 1950, f-30, d- 24 |
Ίβο Βεϊβόντα |
Κοινοποίηση προς το πολιτικό γραφείο του Στρατάρχη, του Ματές, την πρεσβεία στην Αθήνα, και σε άλλες υπηρεσίες του γιουγκοσλαβικού ΥΠΕΞ |
|
επαναπατρισμός παιδιών, αποκατάσταση ελληνογιουγκοσλαβικών σχέσεων |
DAMSPS, PA, god. 1950, f-30, d- 24
|
|
Πρόκειτα για υπηρεσιακό σημείωμα για τη συνομιλία των δύο ανδρών αναφορικά με το ζήτημα των διαπιστεύσεων και την τοποθέτηση των πρεσβευτών στις δύο πρωτεύουσες. Ο Καλουτσής μεταφέρει την άποψη της ελληνικής κυβέρνησης ότι θα ήταν προτιμότερο να αναλάβει χρέη πρεσβευτή της Γιουγκοσλαβίας ένα άτομο που δεν είχε ανάμιξη στα γεγονότα κατά την περίοδο της όξυνσης των ελληνογιουγκοσλαβικών σχέσεων. Η γιουγκοσλαβική πλευρά ανακοίνωσε επίσης την παράδοση 21 παιδιών στις 25 Νοεμβρίου 1950. |
90 |
DAMSPS, PA, god. 1953, f-32, d- 34 |
B΄ πολιτική Διεύθυνση του ΥΠΕΞ |
Για εσωτερική χρήση |
|
ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟ, πολιτικοί πρόσφυγες, Γιουγκοσλαβία, ΛΔΜ |
DAMSPS, PA, god. 1953, f-32, d- 34
|
|
Πρόκειτα για μία έκθεση με θέμα τους πολιτικούς πρόσφυγες από την ελληνική Μακεδονία που διαβιούν στη Γιουγκοσλαβία. Στην έκθεση καταγράφεται η αρνητική στάση της κυβέρνηση της ΛΔΜ στο ενδεχόμενο του επαναπατρισμού τους, με το σκεπτικό ότι η επιστροφή τους στην Ελλάδα θα οδηγούσε εντέλει στη μετανάστευσή τους στο εξωτερικό και ως εκ τούτου στον «απομακεδονισμό» της περιοχής. Αντίθετα, ο Κάρντελ τίθεται υπέρ μίας σταδιακής επιστροφής τους στην Ελλάδα. Αναφορικά τώρα με το θέμα των εθνικοποιημένων ελληνικών περιουσιών στη Γιουγκοσλαβία, η γιουγκοσλαβική πλευρά κωλυσιεργεί σκόπιμα προκειμένου να τεθεί από κοινού με το ζήτημα των περιουσιών των πολιτικών προσφύγων στην Ελλάδα, επί τη βάσει του συμψηφισμού. |
91 |
DAMSPS, PA, god. 1958, f-35, d- 26 |
Πολιτικό γραφείο του Λ. Ραντοβάνοβιτς |
Κοινοποίηθηκε προς τα πολιτικά γραφεία του προέδρου της Δημοκρατίας, των συντρόφων Κάρντελ, Πόποβιτς, Στεφάνοβιτς, το Εκτελεστικό Συμβούλιο της ΛΔΜ, το Νομικό Συμβούλιο του γιουγκοσλαβικού ΥΠΕΞ, τη πρεσβεία στην Αθήνα και σε άλλες υπηρεσίες του ΥΠΕΞ |
|
ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟ, μεθοριακή επικοινωνία, Τσακαλώτος, Ραντοβάνοβιτς |
DAMSPS, PA, god. 1958, f-35, d- 26
|
|
Στο υπηρεσιακό το σημείωμα ο Ραντοβάνοβιτς χαρακτηρίζει το πρόβλημα πολιτικό, υπογραμμίζει τη διάσταση απόψεων που χωρίζει τις δύο πλευρές, προειδοποιεί το ΥΠΕΞ ότι η αποδοχή των προτάσεων του Τσακαλώτου θα ήταν η μη αναφορά της «μακεδονικής» γλώσσας στα προς επικύρωση κείμενα. Ως ύστατο σημείο υποχώρησης προτείνει την αποδοχή της λύσης που δόθηκε από τις προκαταρκτικές συνομιλίες Ζούλι-Γεωργιάδη. |
92 |
DAMSPS, PA, god. 1950, f-30, d- 10 |
Λέον Ματές |
Γιουγκοσλαβικές Πρεσβείες σε Ουάσινγκτον, Λονδίνο, Παρίσι και Γιουγκοσλαβική Αντιπροσωπεία στη Ρώμη. |
|
ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟ, Γιουγκοσλαβία, Ματές |
DAMSPS, PA, god. 1950, f-30, d- 10
|
|
Πρόκειται για κρυπτογράφημα του γιουγκοσλαβικού ΥΠΕΞ με το οποίο δίδονται οδηγίες για την αντιμετώπιση του ζητήματος της «μακεδονικής» μειονότητας και την ομαλοποίηση των σχέσεων με την Ελλάδα. Ο Ματές σημειώνει ότι η διεύθετηση του ζητήματος της «μακεδονικής» μειονότητας τέθηκε ως όρος για την εξομάλυνση των διμερών σχέσεων από την πλευρά της Αθήνας και όχι του Βελιγραδίου. |
93 |
DAMSPS, PA, god. 1953, f-32, d- 15 |
Βοηθός ΥΠΕΞ, Τσίτσμιλ-Γιοβάνοβιτς |
Για εσωτερική χρήση |
|
ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟ, ΛΔΜ, Φωνή των Αιγαιτών |
DAMSPS, PA, god. 1953, f-32, d- 15
|
|
Πρόκειτα για υπηρεσιακό σημείωμα για τη συνομιλία Τσίτσμιλ-Καπετανίδη με σκοπό την παροχή εξηγήσεων για την ανθελληνική προπαγάνδα (σχολικά εγχειρίδια, μουσειακά εκθέματα, χάρτες της «Μεγάλης Μακεδονίας») που διεξάγεται στα Σκόπια, και τις επιθέσεις που εξαπολύει η «Φωνή των Αιγαιτών» όπως ισχυρίζεται ο Καπετανίδης. Ο έλληνας πρεσβευτής αποδέχθηκε τις εξηγήσεις του γιουγκοσλάβου αξιωματούχου δηλώνοντας παράλληλα την επιθυμία του για την επικράτηση του πνεύματος φιλίας και καλών σχέσεων στις ελληνογιουγκοσλαβικές σχέσεις. |
94 |
DAMSPS, PA, god. 1957, f-33, d- 32 |
Γιουγκοσλαβικό ΥΠΕΞ |
Γιουγκοσλαβική πρεσβεία στην Αθήνα |
|
ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟ, Γιουγκοσλαβία, ΕΓΚ |
DAMSPS, PA, god. 1957, f-33, d- 32
|
|
Πρόκειται για ένα τηλεγράφημα του ΥΠΕΞ προς την γιουγκοσλαβική πρεσβεία στην Αθήνα με το οποίο ζητά στοιχεία (πληθυσμό, κοινωνική δομή, πολιτική της Ελλάδας στο Μεσοπόλεμο) για τη «μακεδονική» μειονότητα στην Ελλάδα. Τα στοιχεία που θα συγκεντρωθούν θα επεξεργαστούν από την Επιτροπή εθνικών μειονοτήτων που συστάθηκε στο πλαίσιο της Κεντρικής Επιτροπής της Ένωσης Γιουγκοσλάβων Κομμουνιστών. |
95 |
Diplomatski arhiv Ministarstva spoljnih poslova Srbije (στο εξής DAMSPS), Politička arhiva (στο εξής PA), god. 1950, f-30, d-29 |
Ίβο Βεϊβόντα |
Κοινοποίηση προς το πολιτικό γραφείο του Στρατάρχη, του υπουργού, του Βίλφαν, την πρεσβεία στην Αθήνα, τη Β’ πολιτική Διεύθυνση του ΥΠΕΞ και σε άλλες υπηρεσίες του γιουγκοσλαβικού ΥΠΕΞ |
|
ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟ, Έντβαρντ Κάρντελ, Γιουγκοσλαβία |
Diplomatski arhiv Ministarstva spoljnih poslova Srbije (στο εξής DAMSPS), Politička arhiva (στο εξής PA), god. 1950, f-30, d-29
|
|
Πρόκειται για ένα υπηρεσιακό σημείωμα αναφορικά με τη συνάντηση Βεϊβόντα-Καλουτσή στην οποία συζητήθηκε κυρίως το ζήτημα των δηλώσεων του Έντβαρντ Κάρντελ και του Λάζαρ Μοΐσωφ για την εν Ελλάδι «μακεδονική» μειονότητα. Ο Καλούτσης δήλωσε ότι η ανακίνηση του ζητήματος αποτελεί ανάμιξη στα εσωτερικά της Ελλάδας και αποτελεί πρόσκομμα στην περαιτέρω βελτίωση των σχέσεων, ενώ από την πλευρά του, ο Βεϊβόντα τόνισε ότι δεν τίθεται θέμα εδαφικών βλέψεων από πλευράς Βελιγραδίου, αλλά σεβασμού θεμελιωδών μειονοτικών δικαιωμάτων. Παράλληλα, συζητήθηκε και το ζήτημα επαναπατρισμού Ελλήνων στρατιωτών και ελληνοπαίδων που βρίσκονταν στη Γιουγκοσλαβία. |
96 |
DAMSPS, PA, god. 1953, f-31, d- 5 |
Νομικό Συμβούλιο του ΥΠΕΞ |
Β΄ πολιτική Διεύθυνση του γιουγκοσλαβικού ΥΠΕΞ |
|
ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟ, επαναπατρισμός πολιτικών προσφύγων, Γιουγκοσλαβία |
DAMSPS, PA, god. 1953, f-31, d- 5
|
|
Πρόκειτα για γνωμοδότηση του Νομικού Σύμβουλίου του γιουγκοσλαβικού ΥΠΕΞ βασισμένη στη μετάφραση του ελληνικού ΝΔ «περί επανεποικήσεως των παραμεθόριων περιοχών» που εστάλη από το Γενικό Προξενείο της ΟΛΔΓ στη Θεσσαλονίκη. Η γνωμοδότηση δόθηκε με επιφύλαξη της ακρίβειας του κειμένου λόγω ατελούς μετάφρασης. Σημειώθηκε ότι από νομικής πλευράς το κείμενο δεν προέβαινε σε διακρίσεις. Άλλωστε η αρχή της δήμευσης ακινήτου περιουσίας ήταν αποδεκτή από τη γιουγκοσλαβική νομοθεσία και εφαρμοζόταν μάλιστα στην Γιουγκοσλαβία με αυστηρότερους όρους (άνευ αποζημίωσης). Το συμπέρασμα, επομένως, στο οποίο κατέληγε το Νομικό συμβούλιο είναι ότι στο εν λόγω ζήτημα χωρούσαν αποκλειστικά πολιτικοί χειρισμοί, καθώς επίσημο διάβημα διαμαρτυρίας για το ΝΔ θα εκλαμβανόταν δικαιολογημένα ως ανάμιξη στις εσωτερικές υποθέσεις της χώρας. |
97 |
Archivio Storico del Ministero degli Affari Esteri (ASMAE), Affari Politici 1951-1957, φάκελος 659, υποφάκελος 4, «Ταξίδι Παπάγου στην Ιταλία». |
άγνωστος |
άγνωστος |
|
ΑΛΒΑΝΙΑ |
Archivio Storico del Ministero degli Affari Esteri (ASMAE), Affari Politici 1951-1957, φάκελος 659, υποφάκελος 4, «Ταξίδι Παπάγου στην Ιταλία».
|
|
Και οι δύο πρωθυπουργοί επιβεβαιώνουν τις καλές σχέσεις μεταξύ των χωρών τους. Συζητούν για τους τρόπους εμβάθυνσης της διμερούς συνεργασίας. Η ιταλική κυβέρνηση δηλώνει υπέρμαχος της βαλκανικής συνεργασίας Ελλάδας-Τουρκίας-Γιουγκοσλαβίας. Η ελληνική πλευρά υπόσχεται να κρατά ενήμερη την ιταλική ηγεσία για τις εν λόγω διαπραγματεύσεις. Όμως, η ελληνική υποστήριξη στις ιταλικές θέσεις, όσον αφορά το Ζήτημα της Τεργέστης, δεν ισοδυναμεί με ανάλογη στήριξη από πλευράς Ιταλίας στις ελληνικές διεκδικήσεις στη Βόρεια Ήπειρο και την Κύπρο. Η ιταλική διπλωματία αποφεύγει τη λογοδοσία των Ιταλών εγκληματιών πολέμου. |